-
۱
پيشگفتار
19 مقدمه
23 فصل اول: آيه وفا به عقود
35 مبحث اول: شأن نزول و اَسناد مفسّرِ آيه
39 مبحث دوم: مفردات و مدلول تصديقي آيه
41 گفتار اول:مفردات آيه
41 1و2.«أوفوا»
41 أ)آرا و اقوال
41 ب)نقد آرا و اقوال
44 ج)انديشه مختار
46 3.باي جاره
49 4.الف و لام
49 5.«عقود»
50 گفتار دوم: نکات مرتبط با مفردات آيه
51 1.مفهوم شناسي «عهد»
51 2.مقارنه مفهومي عقد و عهد
53 3.مقارنه مصداقي عقد و عهد
55 4.اِبراز معتبر در مفهوم «عقد» و اطلاق آن بر معاطات، مقاولات و
56 أ)جست و جو از متون
57 ب)تحقيق
58 گفتار سوم: مدلول تصديقي آيه و تفسير وجوب وفا
65 1.جست و جو
66 2.نقد
68 3.تحقيق
69 أ)لزوم توجه به مؤلفه هاي وحدت يا تعدد حکم
69 ب)تبعيت جعل وجوب از مصلحت و تحريم از مفسده
71 ج)راه هاي کشف نوع حکم در يک واقعه
71 د)سنجه شناسي وحدت و تعدد حکم و عقاب
72 ه)تطبيق و پاسخ به پرسش هاي گذشته
73 مبحث سوم: گستره آيه
75 گفتار اول: آيه و عقود مستحدث
75 1.انديشه عدم شمول
76 2.اندبشه شمول و نقد انديشه عدم شمول
80 3.نقد اقوال و بيان انديشه مختار
84 گفتار دوم: آيه و عقود مشکوک
94 1.ديدگاه شمول و دليل آن
96 2.ديدگاه عدم شمول و دليل آن
97 3.نقد هر دو ديدگاه و بيان ديدگاه مختار
99 أ)نقد ديدگاه مشمول
100 ب)نقد ديدگاه عدم شمول و بيان ديدگاه مختار
104 ج)نکات پاياني گفتار دوم
109 يکم: ابتناي ديدگاه شمول بر اطلاقات و عمومات قرآني
109 دوم: ضيق ذاتي آيه نسبت به حصه حرام
110 گفتار سوم: شمول آيه نسبت به عقد جايز
111 1.ديدگاه شمول
112 2.ديدگاه عدم شمول
112 3.نقد آراء و بيان ديدگاه مختار
114 گفتار چهارم: آيه و عقود واجد شرايط پس از انعقاد
118 1.ديدگاه شمول موضوعي و حکمي
119 2.ديدگاه الحاق حکمي و عدم شمولِ موضوعي
120 3.ديدگاه عدم شمول موضوعي و عدم الحاق حکمي
121 4.ديدگاه مختار
123 گفتار پنجم: شمول آيه نسبت به «بيعت» و «انتخابات»
125 1.بيعت
125 2.انتخابات
127 أ)ديدگاه ها
128 ب)تحقيق ها
130 فصل دوم: آيه نهي از مؤاکله باطل و تنفيذ تجارت با رضايت
133 مبحث اول: تحليل ادبي و تفسيري آيه
139 گفتار اول: قرائت و اعراب
139 گفتار دوم: روايات و کلمات مفسران در تفسير آيه
140 1.روايات
140 2.کلمات مفسران
142 مبحث دوم: مدلول آيه و سنجه شناسي بطلان معاملات
145 گفتار اول: مفردات آيه
145 1و2.«لا تأکلوا»
145 3.«أموالکم»
147 4.«بينکم»
147 5.باي جارّه
150 6.«الباطل»
151 7.«إلّا»
159 أ)تعيين نوع استثنا
159 ب)دلالت آهي بر حصر
166 8.«تجارة»
167 أ)جست و جو
168 ب)نقد و تحقيق در ارتباط با پرسش اول
169 ج)تحقيق مرتبط با پرسش دوم
171 9.«عن تراض منکم»
172 گفتار دوم: مدلول تصديقي آيه
180 گفتار سوم: آيه و دلالت بر ضمان
184 گفتار چهارم: سنجه بطلان قرارداد ها و نسبت مؤاکله باطل با معامله سفهي
186 مبحث سوم: گستره آيه
191 گفتار اول: گستره آيه نسبت به اسباب، عوضين و امور مربوط
192 1.گفته ها و آرا
192 2.بررسي و تحقيق
195 أ)بررسي اول
195 ب)بررسي نهايي
198 گفتار دوم: آيه و قرارداد هاي مشکوک
201 1.جست و جو
203 2.نقد و تحقيق
205 مبحث چهارم: تطبيقات
209 گفتار اول: تيين وجهي معيّن در مقابل حق فسخ يا تخلف از تعهد
211 گفتار دوم:تعيين قيمت براي مشتري واسطه
215 گفتار سوم: تعيين وجه در قبال توقف در مکاني ويژه و مانند آن
217 گفتار چهارم: اخذ وجه در قبال تسريع کار و مانند آن
219 گفتار پنجم: تخلف از مقررات با دريافت کامل حقوق
219 گفتار ششم: قرار هاي تبليغاتي و انتخاباتي
220 گفتار هفتم: شرکت هاي هرمي در فقه و قانون
221 1.فقه
221 2.قانون اساسي و عادي جمهوري اسلامي ايران
222 أ)قانون اساسي
222 ب)قوانين عادي
223 ج)نتيجه گيري
227 گفتار هشتم: معامله با اشتباه در مصداق يا فرض غير واقع
227 گفتار نهم: دريافت کارمزد
230 گفتار دهم: قرارداد مستلزم خلاف شرع يا مقارن با آن
234 گفتار يازدهم: معامله به قصد کلاهبرداري در فقه و قانون
235 1.معامله به قصد کلاهبرداري در فقه
235 2.معامله به قصد کلاهبرداري در قانون مدني
237 فصل سوم: آيه حليّت بيع و حرمت ربا
241 مبحث اول: و أحَلَّ اللهُ البَيعَ
؛ قول خداوند است يا مخالفان؟ 247 گفتار اول: بيان آرا
247 گفتار دوم: نقد و تحقيق
248 مبحث دوم: تشريع انگاري آيه
255 مبحث سوم: مفردات تصوري و مدلول تصديقي آيه
259 گفتار اول: مفردات
259 1و2. «أحل»
259 أ)آرا و احتمالات
259 ب)نقد و تحقيق
263 3.«البيع»
266 أ)وجود و اقوال
266 ب)نقد و تحقيق
270 4و5.«حّرم»
274 أ)وجوه قابل ذکر در تفسير«حّرم»
274 ب)نقد وجوه و آرا
275 ج)گزينه مختار و دلالت حرمت معامله بر بطلان
277 6.الف و لام در «الربا»
279 أ)وجوه و آرا
279 ب)نقد و نظر
280 7.«ربا»
283 أ)«ربا» در لغت، عرف و شرع
283 ب)مفهوم شناسي «ربا» در آيه
286 گفتار دوم: مدلول تصديقي آيه
288 1.نظارت آيه بر مطلق با نوعي خاص از ربا
288 2.آيه و تحريم ربا در قرض و غير آن
289 3.دلالت آيه و رباي غير فاحش(غير مرکب)
294 أ)جست و جو
294 ب)نقد و تحقيق
295 ج)بررسي نهايي
298 مبحث چهارم: گستره آيه
301 گفتار اول: آيه و عقود مستحدث
302 1.انديشه عدم شمول
302 2.انديشه شمول و نقد انديشه عدم شمول
303 گفتار دوم: بيع عرفي يا جامع شرايط شرعي؟
305 مبحث پنجم: تطبيقات
313 گفتار اول: مطالعات
314 گفتار دوم: سرقفلي
316 گفتار سوم: واگذاري امتياز ها
317 گفتار چهارم: خريد و فروش اسکناس، چگ و مانند آن
318 گفتار پنجم: ماهيت قراردادي ارائه خدمات با فروش بليت و مانند آن
320 گفتار ششم: بيع موقت، ازماني و قرارداد تايم شرينگ
324 فصل چهارم: آيه نهي از تعاون بر اثم و عدوان
331 مبحث اول: مفردات تصوري و مدلول تصديقي آيه
337 گفتار اول: مفردات
337 1.«لا»
337 أ)آرا و احتمالات
337 ب)نقد آرا و احتمالات
338 ج)تحقيق
340 2.«تَعَاوَنُوا»
343 أ)آميخت ناموجه عناوين تعاون، اعانت و معاونت
344 ب)جست و جو از متون فقهي
344 ج)نقد و تحقيق
345 3و4.«الإثم» و «العدوان»
351 گفتار دوم: مدلول تصديقي آيه
352 1.آيه و بيان حکم شرعي
353 2.آيه و حکم شرعي تحريم
354 3.نمايندگي مفهوم تعاون در آيه از مفاهيم همسو
358 4.گسست خطاب به افراد از خطاب به مجتمع
360 5.آيه و قرارداد هاي معنون به تعاون بر اثم
363 أ)متون مرتبط
363 ب)دلالت عرفي حرمتِ معامله بر بطلان آن
365 مبحث دوم: مناسبات آيه با سد ذرايع و برخي از ديگر نهاد ها
371 گفتار اول: سد ذرايع و حرمت مقدمه حرام
372 1.سد و فتح ذرايع، در لغت، اصول و فقه
372 2.رابطه ذرايع با مقدمه حرام و مقدمه واجب
374 3.سنخ شناسي کارايي سدّ و فتح ذرايع
375 4.سدو فتح ذرايع در دو ساعت حکم شرعي و مقاصد
378 5.آيه و سد ذرايع به حرام و حرمت مقدمه حرام
379 گفتار دوم: آيه و قاعده الزام، تسلط و اسناد تنفيذ
381 1.مفاد آيه و قاعده الزام
381 أ)بيان ناسازگاري
382 ب)حل اشکال ناسازگاري و نقد راه حل ها
383 ج)راه حل صحيح با بازخواني پرونده«الکفّار مکلّفون بالفروع»
388 2.آيه و قاعده تسلط و اسناد تنفيذ معاملات
390 أ)مفاد آيه و قاعده تسلط
390 ب)مفاد آيه و نصوص تنفيذ معاملات
392 مبحث سوم: تطبيقات
395 گفتار اول: اعتبار وجود طرف مقابل در صدق اعانت
396 گفتار دوم: اعانت بر اثم و ارتکاب مبغوض شارع
397 گفتار سوم: حرمت اعانت بر اثم و روايت فروش انگور و خرما
399 1.رفتار شناسي فقيهان با روايت مورد اشاره
400 2.دفاع از روايات مزبور
402 فصل پنجم: آيه نفي سبيل
407 مبحث اول: مفردات تصوري و مدلول تصديقي آيه
413 گفتار اول: مفردات
413 1.«لن»
413 2.«يجعل»
415 3.لام جاره
415 4.«کافرين»
416 5.«علي»
418 6.«مومنين»
419 أ)بيان آرا
419 ب)بررسي آرا
421 ج)بيان رأي مختار
423 7.«سبيل»
426 گفتار دوم: مفاد تصديقي آيه
427 1.جست و جو از آرا
427 2.تحقيق در مسئله و تمسک به قرآن، فارغ از سياق
430 مبحث دوم: الغاي خصوصيت از مفاهيم آيه
435 گفتار اول: جست و جو
436 گفتار دوم: بررسي و تحقيق
437 گفتار سوم: فروش قرآن و نهادن آن در اختيار غير مسلمانان
441 1.جست و جو
441 2.بررسي و تحقيق
442 مبحث سوم: تشخيص سبيل، مصداق شناسي و گونه شناسي
445 گفتار اول: نهاد تشخيص سبيل
445 گفتار دوم: نقش زمان و مکان در تحقيق و نفي سبيل
450 مبحث چهارم: مناسبات آيه با قواعد الزام آور و معاهدات
457 گفتار اول: نسبت آيه و قاعده نفي سبيل با ادلّه ناهمسو
457 1.ناهمسويي آيه و قاعده با ادلّه احکام اولي
458 2.تزاحم آيه و قاعده با ادلّه احکام ثانوي
460 گفتار دوم: امکان تخصيص مفاد آيه و قاعده نفي سبيل
461 گفتار سوم: ناسازگاري سبيل منفي با معاهدات
464 پيوست ها
467 پيوست اول: معيار تشکيل قرارداد در قانون مدني و برخي نظام هاي حقوقي
469 پيوست دوم: اطلاق مقامي و تقدم آن بر اصول علميه
473 1.لزوم توجه به اطلاق مقامي در معاملات
473 2.تقدم اطلاق مقامي بر اصول علميه در معاملات
475 پيوست سوم: اصل لزوم و جريان آن در شبهات حکميه
477 1.موقعيت شرعي و فقهي اصل لزوم
477 2.اصل لزوم در قوانين ايران و برخي کشورها
480 3.اصل لزوم در گونه هاي متفاوت شبهات حکميّه
482 پيوست چهارم: مفهوم شناسي رضا و قصد و گسست اين دو از يکديگر
485 پيوست پنجم: داراشدن ناعادلانه و بلاجهت و مقايسه آن با اکل مال به باطل در نظام حقوقي ايراني
487 1.ماهيت قاعده دارا شدن ناعادلانه
488 2.مبناي قاعده دارا شدن ناعادلانه
489 3.اکل مال به باطل در قانون
490 4.عناصردار شدن غير عادلانه و مقايسه آن با اکل مال به باطل
491 5.نقد
493 پيوست ششم: ظهور اطلاقي آيات و احاديث مبيّن کليّات شريعت
497 1.جستجو از آرا، عمل کردها و نقد
498 أ)رأي انکار
499 ب)رأي اثبات
501 ج)نقد
506 2.تحقيق و بيان رأي مختار
510 پيوست هفتم: حصري بودن يا نبودن عناوين قرارداد ها در شريعت
517 1.بررسي روايات، متون فقه و رويه هاي فقهي
518 2.تحقيق
521 پيوست هشتم: بررسي فقهي سرقفلي
529 1.جست و جو در متون فقهي
529 2.نقد و تحقيق
532 3.مشکلات فقهي سرقفلي و راه حل ها
535 أ)مبيع واقع شدن منفعت در سرقفلي
535 ب)خريد منفعت از سوي مستأجر با وجود مالک بودن
542 ج)اشکال انتقال مبيع در برخي سرقفلي ها
544 پيوست نهم: خريد و فروش اسکناس و امثال آن
545 پيوست دهم: دخالت عناصر علي البدل در مفاهيم
551 پيوست يازدهم: رصد انگيزه هاي صدور اسناد شرعي
553 پيوست دوازدهم: دفاع ناموفق از تصحيح معاملات معنون به عنوان «تعاون بر اثم»
557 پيوست سيزدهم: اعانت بر اثم و عدوان در نظم حقوقي ايران
559 پيوست چهاردهم: تمسک به آيات قرآن، فارغ از ملاحظه سياق
563 پيوست پانزدهم: قاعده نفي سبيل خارج از حوزه آيه نفي سبيل
569 پيوست شانزدهم: قاعده نفي سبيل در قوانين ايران و ديگر کشور ها
575 منابع
581 1.منابع فارسي
581 أ)کتاب ها
581 ب)مقالات
585 2.منابع عربي
586 أ)کتاب ها
586 ب)مقالات
597 فهرست آيات
599 فهرست روايات
609 نمايه اعلام
613 نمايه موضوعي
615
