اخلاق
نشانه کیس بودن
غالب برهوای نفس و عقل

بیان قاعده مقتضی و مانع در کلام محقق خویی

دلالت یا اشاره آیه 22 سوره روم و آیه 13 سوره حجرات بر دفعی بودن امر وضع - ذکر بدون فاصله علّمه البیان بعد از خلق الانسان نیز دلالت بر دفعی بودن وضع دارد و این که واضع-ولو فی الجمله- خداوند متعال است.
تفاوت تاریخ خط و لفظ نیز بر این امر دلالت دارد. گفته شده: دلالت آیه 31 از سوره بقره نیز بر وضع الفاظ توسط خداوند متعال.
لکن در این دلالت مناقشه است. این آیه دلالت بر تعلیم اسماء موجودات و اشخاص یا کنه آن ها به آدم دارد اما دال بر اوّلیت وضع در زمان تعلیم نیست.
حدیث امام رضا علیه السلام دالّ بر یکی بودن ابداع، مشیئة و اراده و اول بودن ابداع حروف از خداوند و ...
خلق اول ابداع است و خلق دوم حروف است و ...
نتیجه بحث تاکنون.

8.حالات 5 گانه لفظ: تجوز-اشتراک-تخصیص-نقل-اضمار
لایصار الی احدها فی ما اذا دار الامر بینه و بین المعنی الحقیقی الّا بقرینة.
در دوران امر بین یکی از خود این‌ها، وجوهی را اصولی ها ذکر کرده‌اند که همگی استحسان بی اعتبار است.
9. اختلاف در ثبوت حقیقت شرعیه. محقق خراسانی بر ان است که وضع تعیینی در الفاظ متداول در زمان شارع قریبه جداً و دلیل آن تبادر معانی شرعی از آن در محاورات او است.
تحلیل و نقد کلام خراسانی از قابل دفاع و قابل نقد.
1.این که فرمود:مجاز به استحسان طبع است قابل قبول است هر چند وی نبایست می‌فرمود!
2. نسبت به دلالت تصوریه ممکن است گفته شود:این دلالت محض خطور است پس دلالت همان تصدیقیه است و تابع اراده است.البته اطلاق دلالت بر دلالت تصوریه بلااشکال است.
3. انکار وضع جداگانه برای مرکبات شیء نباید به معنای انکار دلالت مرکب بر شیء باشد.