header

«فقه هنر» در دو نگاه جامع و تعینات موردی

  • در تاریخ ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۳
  • ساعت ۰۹:۵۶

مسئلة هنر از پدیدههای مهم در زندگی بشر است که احکام آن باید در دانش فقه به صورت منضبط استنباط شود. در فقه به دو صورت می توان موضوع هنر را به تصـویر کشید: گاه با نگاهی جامع و فارغ از تعینات هنری و گاه با نگـاه و تمرکـز بـر مـوارد خاص. در نگاه جامع ، آنچه مهم است ، اسـتخراج اصـل اولـی ایـن پدیـده اسـت . بـر اساس اسناد شرعی ، حکـم اولـی آن اسـتحباب اسـت ؛ پـس از تحلیـل و بررسـی آن دسته از مصادیق هنر که در فقـه مـورد اشـکال واقـع شـده، روشـن مـی شـود جهـت اشکال، عناوینی غیر از عنوان هنر است و این عناوین گاه با هنر مقارن و گاه مفـارق با آن است .

استناد فقهی به مذاق شریعت در بوته نقد

  • در تاریخ ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۳
  • ساعت ۰۹:۵۶

مذاق شریعت از نهادهایی است که به صورت گسترده، ولی پراکنده در دو سده اخیر در متون فقهی و استدلال های فقیهان به کار گرفته شده است. با وجود گستردگی استناد به مذاق شریعت، این نهاد به صورت مستقل کمتر مورد بررسی دقیق قرار گرفته است. نوشتار حاضر در صدد است موارد و چگونگی به کارگیری مذاق شریعت را اعم از استقلالی (مبین اراده شارع) و ابزاری (مانند تفسیر مقصود شارع) در نوشته های فقهی بررسی کند. افزون بر این،مقاله حاضرمی کوشد ضمن پرداختن به چیستی مذاق شریعت و تحلیل آن، مولفه های این نهاد را واکاوی کند و آن را با مقاصد شریعت بسنجد. نقد و ارزیابی نهاد مذاق شریعت در استدلال های فقیهان و پیشنهاد نهادهای جایگزین، موضوع دیگری است که نوشتار حاضر به آن می پردازد.

استناد فقهی به مذاق شریعت در بوتة نقد

  • در تاریخ ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۳
  • ساعت ۰۹:۵۶

حقوق اسلامی دوره 6، شماره 22، پاییز 1388، صفحه 7-36

مصلحت در فقه امامیه

  • در تاریخ ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۳
  • ساعت ۰۹:۵۶

نصوص، متون معتبر دینی و عقل سلیم بر هدفمند بودن شریعت اسلام دلالت دارند. انگیزه (و ثمره) تشریع الهی جز رسیدن به حیات پاکیزه، سعادت و تامین مصالح انسان ها نیست. ارتباط وثیق شریعت و مصلحت، حکایت از پیوند فقه ـ به عنوان دانش کاشف شریعت ـ با مصلحت دارد. استفاده از مصلحت (البته) قطعی مورد نظر شارع در استنباط اول (استنباط بدون توجه به تزاحم) و در استنباط دوم (استنباط در وقت تزاحم احکام)، ضرورت جداناپذیر مقدمات قبل است.