فقه هسته ای
ناشر:سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی،1397
همزمان با اتهام زنی های غریبان و پیوند برنامه هسته ای ایران با مبانی شرعی دین اسلام با افتائات و القائات هر روزه سیاست ورزان غربی و عربی با طراح پرونده هسته ای ایران، در القای این کژاندیشی به رهبران ملل دیگر کوشیدند که ایران نیز بر همین مسلک فقهی طیّ طریق کرده و ساخت سلاح هسته ای را منطبق با مبانی شرعی وفقهی خود در دستور کار قرار داده است. مقام معظم رهبری در تاریخ 30/11/1388 فتوای تاریخی خود را با اتکا به ادبیات دینی و مستندات فقهی ارائه نمود. ایشان در پیام نخستین کنفرانس بین المللی خلع سلاح هسته ای و عدم اشاعه (فروردین 1389)، نه تنها ساخت و بهره گیری از سلاح هسته ای را با حکم حرمت مواجه دانست، بلکه همین حکم را به سایر سلاح های کشتار جمعی نیز تسری داد. مجموعه مقالات پیش رو به محور های ذیل می پردازد:
بیان نظری رهبری در دو ساحت چیستی شناسی و ماهیت شناسی
بیان اسناد پشتیبان
تبار شناسی نظریه
مقارنه میان اقتضائات قتوا و تعهد
- پيش گفتار۱
- مقدمه۱
- 1.محور هاي همايش فقه هسته اي۱
- 1-1.بيان نظر رهبر در دو ساحت چيستي شناسي و ماهيت شناسي۱
- 1-2.بيان اسناد پشتيبان۱
- 1-3.تبارشناسي نظريه۱
- 1-4.مقارنه اقتضائات فتوا و اقتضائات تعهد۱
- 2.گزارش مقالات و پيام ها و سخنراني ها۱
- پيام ها و سخنراني ها۱
- پيام آيت الله العظمي جوادي آملي۱
- پيام آيت الله العظمي سبحاني۱
- سخنراني آيت الله علي اکبر رشاد، رئيس پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي۱
- 1.طبقه بندي مباني ممنوعيت توليد و انباشت و به کارگيري سلاح هسته اي۱
- 2.مباني حِکمي ممنوعيت توليد، انباشت و به کار بردن سلاح هسته اي۱
- 2-1.مباني خلقت شناختي۱
- 2-1-1.اصل رحمانيت۱
- 2-1-2.اصل توازن خلقت۱
- 2-1-3.اصل حق حيات۱
- 3-1-4.اصل تسخير طبيعت۱
- 2-2.مباني انسان شناختي۱
- 2-2-1.اصل کرامت ذاتي انسان۱
- 2-2-2.اصل حق-تکليف حيات۱
- 2-2-3.اصل عبداللهي و خلافة اللهي انسان۱
- 3.مباني ماهيت شناختي دين۱
- 4.مباني اخلاقي ممنوعيت توليد و انباشت و به کارگيري سلاح هسته اي۱
- 4-1.اصالت صلح۱
- 4-2.اصالت فضيلت۱
- 4-3.اصالت تقدّم اخلاق بر احکام۱
- 5.مباني حکمي ممنوعيت توليد و انباشت و به کارگيري سلاح هسته اي۱
- 5-1.مباني موضوع شناختي۱
- 5-2.مباني قاعده اي۱
- سخنراني دکتر اکبر صالحي، رياست سازمان انرژي اتمي۱
- مقالات۱
- توليد و به کارگيري سلاح هاي کشتار جمعي از ديدگاه فقه اسلامي/آيت الله محمد جواد فاضل لنکراني۱
- چکيده۱
- مقدمه۱
- 1.تعريف سلاح هاي کشتار جمعي۱
- 2.تبيين محل نزاع۱
- 3.بررسي ادله۱
- 3-1.دليل عقل۱
- 3-2.قرآن کريم۱
- 3-2-1.طايفه اول از آيات۱
- 3-2-2.طايفه دوم از آيات۱
- 3-2-3.نسبت ميان دو طايفه از آيات۱
- 3-2-4.توليد و به کارگيري سلاح اتمي براي مقابله به مثل۱
- 5-2-3.آيات نهي از اعتدا۱
- 3-3.روايات۱
- 4.تفاوت استفاده از سلاح کشتار جمعي و مسئله تترّس۱
- 5.نقد قاعده«يجوز کل ما يرجي به الفتح»۱
- 6.نقش قاعده تقديم اَهَم بر مهم درباره استفاده از سلاح هسته اي۱
- 7.تقديم روايات سکوني بر حکم عقل۱
- 8.نبود استلزام نهي از اذلال مسلمين با لزوم توليد و به کارگيري سلاح هسته اي۱
- 9.بررسي روايات منجنيق۱
- 10.بررسي صورت شک۱
- نتيجه۱
- کتاب نامه۱
- فقه توليد، انباشت و به کارگيري سلاح هاي غيرمتعارف با محوريت فقه اماميه/آيت الله ابوالقاسم علي دوست۱
- چکيده۱
- مقدمه۱
- مفهوم شناسي سلاح هاي غيرمتعارف۱
- 1.پاسخ پرسش اول(پيشينه شناسي حکم فقهي مسئله)۱
- 2.پاسخ پرسش دوم(بررسي اسناد)۱
- 2-1.اسناد نقلي وعقلي حرمت۱
- 2-1-1.قرآن۱
- 2-1-2.روايات۱
- 2-1-3.عقل۱
- 2-1-4.اتفاق فقيهان۱
- 2-1-5.مقاصد شريعت۱
- 2-2.نبود نصّ هادي به جواز وپاسخ به برخي گمانه زني هاي غيرمنظبط در اين پيوند۱
- 2-3.مناسبات تحريم توليد و کاربست سلاح هاي غير متعارف و نهاد جهاد در اسلام۱
- 3.پاسخ به پرسش سوم۱
- 3-1.ماهيت شناسي نظر رهبر انقلاب اسلامي ايران درباره توليد و کاربست سلاح هاي غيرمتعارف و دليل صدور آن۱
- 3-2.صدور نظريه منع و تقيه انگاري آن۱
- 4.پاسخ پرسش چهارم(گستره انديشه حرمت)۱
- 5.پاسخ به پرسش پنجم(اقتضائات فتواي تحريم و عضويت در N.P.T )۱
- نتيجه۱
- کتاب نامه۱
- سلاح هاي کشتار جمعي و مباني فقهي و حقوقي ممنوعيت استفاده از آن ها/دکتر محمود حکمت نيا۱
- چکيده۱
- مقدمه۱
- 1.موضوع شناسي۱
- 2.تحليل ملاکي سلاح هاي کشتار جمعي۱
- 3.حکم شناسي به کارگيري سلاح هاي کشتار جمعي۱
- 3-1.اقتضائات جنگ۱
- 3-2.اصل تعرّض نکردن به غير نظاميان۱
- 3-3.قيود و استثنائات اصل مصونيت۱
- 3-3-1.تقيّد به اهداف جنگ۱
- 3-3-2.نظريه تأثير دوگانه۱
- 3-3-3.اظطرار فوق العاده۱
- 3-3-4.مجازات۱
- 3-3-5.مقابله به مثل۱
- 3-3-6.عوارض غير متعارف۱
- 4.محدوديت به لحاظ سلاح و روش هاي نظامي۱
- نتيجه۱
- کتاب نامه۱
- ممنوعيت مطلق کاربست سلاح هسته اي/دکتر ناصر قربان نيا۱
- چکيده۱
- مقدمه۱
- 1.حکم به کارگيري سلاح هسته اي در حقوق بين الملل۱
- 1-1.ادله بيان گر ممنوع نبودن۱
- 1-1-1.نبود معاهده منع به کارگيري سلاح هسته اي۱
- 1-1-2.شکل نگرفتن قاعده فرعي مانع کاربست سلاح هسته اي۱
- 1-1-3.فقدان منع در نظريه مشورتي ديوان بين المللي دادگستري۱
- 1-2.خطا در تفسير و استنباط۱
- 1-2-1.اصالة الاباحه يا اصالة الحظر؟۱
- 1-2-2.به کارگيري سلاح هسته اي، مغاير با روح حقوق بين الملل بشر دوستانه۱
- 1-2-3.قواعد فرعي بشر دوستانه مانع مشروعيت به کارگيري سلاح هسته اي۱
- 2.منع به کارگيري سلاح هسته اي در فقه اماميه۱
- 2-1.ادله منع به کارگيري سلاح هسته اي۱
- 2-1-1.دليل عقل۱
- 2-1-2.قرآن کريم۱
- 2-1-2-1.آيه اول۱
- 2-1-2-2.آيه دوم۱
- 2-1-2-3.آيه سوم۱
- 2-1-2-4.آيه چهارم۱
- 2-1-3.روايات۱
- 2-2.ادله موافقان به کارگيري سلاح هسته اي۱
- 2-2-1.قرآن کريم۱
- 2-2-2.سنّت۱
- 2-2-3.قاعده غير مصطاده۱
- نتيجه۱
- کتاب نامه۱
- مفهوم جنگ و اخلاق نظامي در اسلام شيعي/دکتر داوود فيرحي۱
- چکيده۱
- مقدمه۱
- 1.مفهوم جهاد در فقه سنّتي شيعه۱
- 2.انديشه هاي جديد۱
- 3.مباني جهاد و دفاع در فقه شيعه۱
- 3-1.اصالت صلح۱
- 3-1-1.قرآن و صلح۱
- 3-1-2.روايات شيعه و صلح۱
- 3-2.وجه دفاعي جهاد در دوره غيبت۱
- 3-3.شروع نکردن جنگ۱
- 3-4.تلاش در بازگشت به صلح۱
- 3-5.تحريم غدر و عهد شکني۱
- 4.اخلاق نظامي در اسلام شيعي۱
- 4-1.منع از دشنام دشمن۱
- 4-2.تحريم ترور۱
- 4-3.نهي از مکز و نيرنگ۱
- 4-4.تحريم سلاح هاي کشتار جمعي۱
- 4-5.منع تعرّض به غير نظاميان۱
- 4-6.رعايت محيط زيست۱
- 4-6-1.منع از آسيب به درختان و مزارع۱
- 4-6-2.منع از تخريب بناها و آباداني ها۱
- 4-6-3.منع از آسيب به حيوانات۱
- نتيجه۱
- کتاب نامه۱
- ممنوعيت استفاده از سلاح کشتار جمعي/سيد سجاد ايزدهي۱
- چکيده۱
- مقدمه۱
- 1.کليات۱
- 1-1.مفهوم شناسي۱
- 1-2.نوپديد بودن سلاح هسته اي۱
- 1-3.پيشينه فتواي فقيهان در حرمت استفاده از سلاح کشتار جمعي۱
- 2.ادله عام حرمت سلاح هاي هسته اي۱
- 2-1.اصل دعوت۱
- 2-2.صلح طلبي و آرامش محوري در اسلام۱
- 2-3.رويکرد اخلاقي جنگ۱
- 2-3-1.رعايت رفتار انساني و مراعات افراد غير مسلّح۱
- 2-3-2.حفظ حقوق حيوانات و محيط زيست۱
- 2-3-3.حقوق بشر دوستانه۱
- 3.ادله خاص حرمت سلاح هسته اي۱
- 3-1.ادله عقلي۱
- 3-2.ادله نقلي(کتاب و سنّت)۱
- 3-2-1.قرآن۱
- 3-2-1-1.آيه اول۱
- 3-2-1-2.آيه دوم۱
- 3-2-2.روايت۱
- 3-2-3.پايبندي به تعهدات بين المللي۱
- 4.ادله جواز سلاح هسته و نقد آن۱
- 4-1.دلايل جواز۱
- 4-1-1.وجوب اِعداد۱
- 4-1-2.قاعده مقابله به مثل۱
- 4-2.نقد ادله جواز۱
- 5.توليد و انباشت سلاح هسته اي۱
- نتيجه۱
- کتاب نامه۱
- بحثي فقهي درباره سلاح هاي هسته اي/ابوالحسن حسني۱
- چکيده۱
- مقدمه۱
- 1.ادله حرمت ساخت و به کارگيري سلاح هاي هسته اي۱
- 1-1.آيات۱
- 1-1-1.حرمت اسراف در قتل۱
- 1-1-2.حرمت قتل نابه حق۱
- 1-2.روايات۱
- 1-3.قاعده حرمت اعانه بر اثم۱
- 2.مفهوم امنيت و نقش سلاح هسته اي در ايجاد آن۱
- 3.اصالت صلح در روابط با کفار۱
- 4.ادله اباحه ساخت و استفاده از سلاح هاي هسته اي۱
- 4-1.وجوب اِعداد۱
- 4-2.جواز مقابله به مثل۱
- نتيجه۱
- کتاب نامه۱
- فتواي منع توليد و کاربرد سلاح هاي تخريب جمعي/فرهاد شهابي سيرجاني۱
- چکيده۱
- مقدمه۱
- 1.سلاح هاي تخريب جمعي۱
- 2.چرايي فتوا۱
- 3.اهميت فتواي تحريم سلاح هاي تخريب جمعي۱
- 4مشکل بين المللي خلع سلاح هاي تخريب جمعي۱
- 5.مفهوم شناسي فتواي فقهي۱
- 6.ريشه هاي فتواي حرمت سلاح هسته اي اسلام۱
- 7.شرح مفاد فتواي حرمت سلاح هسته اي۱
- 8.ميزان ماندگاري فتوا۱
- 9.اصول منع اشاعه و خلع سلاح هسته اي۱
- 10.همسويي هاي حقوق فتوا با اصول منع اشاعه و خلع سلاح هسته اي۱
- نتيجه۱
- کتاب نامه۱
- منع استفاده از تسليحات کشتار جمعي از منظر فقه/حسين علي يزداني۱
- چکيده۱
- مقدمه۱
- 1.تعريف سلاح هاي کشتار جمعي۱
- 1-1.تعاريف نهاد هاي بين المللي۱
- 1-2.تعاريف حقوق دانان۱
- 2.کاربرد سلاح هاي سَمّي از منظر فقها۱
- 2-1.بررسي سندي روايات سکوني۱
- 2-2.بررسي دلالي روايت سکوني۱
- 2-3.استفاده از سَم در مناطق نظامي۱
- 2-4.استفاده از سَم در شهرها۱
- 2-4-1.ديدگاه فقهاي شيعه۱
- 2-4-1-1.نظريه حرمت به کارگيري سَم در مناطق شهري در فقه شيعه۱
- 2-4-1-2.نظريه کراهت به کارگيري سَم در مناطق شهري در فقه شيعه۱
- 2-4-2.ديدگاه فقهاي اهل سنّت۱
- 2-4-2-1.نظريه حرمت به کارگيري سَم در مناطق شهري در فقه عامه۱
- 2-4-2-2.نظريه جواز به کارگيري سَم در مناطق شهري در فقه عامه۱
- 3.استفاده از سلاح هاي اتمي و شيميايي و ميکروبي۱
- 3-1.ديدگاه فقها۱
- 3-2.ادله عدم جواز استفاده از سلاح هاي اتمي و ميکروبي و شيميايي۱
- 3-2-1.آيات۱
- 3-2-1-1.آيه سعي بر فساد۱
- 3-2-1-2.آيه نفي وزر۱
- 3-2-1-3.آيه نفي اعتدا۱
- 3-2-2.روايات۱
- 3-2-2-1.روايات عدم جواز قتل غير رزمندگان۱
- 3-2-2-2.روايات احراق۱
- الف)روايات جواز اِحراق۱
- ب)روايات عدم جواز اِحراق۱
- 3-2-3.جمع ميان روايات۱
- نتيجه۱
- کتاب نامه۱
- ممنوعيت توليد سلاح کشتار جمعي در فقه اسلامي؛بررسي عدم بازدارندگي سلاح هاي هسته اي/علي رضا داوودي ليموني، بهنام خسروي۱
- چکيده۱
- مقدمه۱
- 1.قدرت مطلوب از نظر اسلام۱
- 2.نظر مفسّران درباره آيه 60 سوره انفال۱
- 3.سلاح هسته اي و نظريه بازدارندگي۱
- 3-1.گسترش رقابت تسليحاتي و تحريک دشمنان۱
- 3-2.تسرّي رقابت تسليحاتي به تمام جهان۱
- 3-3.از ميان رفتن عوامل متعارف برتري۱
- 3-4.افزايش هزينه هاي اقتصادي۱
- 3-5.گسترش بي اعتمادي۱
- 3-6.ظهور تروريسم هسته اي۱
- 3-7.دوگانگي داخلي و ترس از اشتباه در تصميم گيري۱
- 4.توليد و نگاه داري و به کارگيري سلاح هسته اي از منظر فقه اسلامي۱
- 4-1.سلاح هسته اي و عملکرد آن۱
- 4-2.تأثيرات سلاح هسته اي۱
- 4-2-1.تاثيرات کوتاه مدت۱
- 4-2-2.تاثيرات بلند مدت۱
- 3-4.حکم فقهي توليد و نگاه داري و به کارگيري سلاح هسته اي۱
- نتيجه۱
- پيوست ها۱
- پيوست شماره 1:ارتفاع و قطر يک قارچ اتمي بر مبناي قدرت سلاح مورد استفاده۱
- پيوست شماره 2۱
- کتاب نامه۱
- فهرست آيات۱
- فهرست روايات۱
- نمايه اعلام۱
- نمايه موضوعي۱