خارج فقه القضا (99-1400) - جلسه 75
5. شرایط اعضا
اعضای هیات منصفه و تعداد ایشان
شناور بودن شرایط
6. رصد تعینات دیگر در راستای تامین دادرسی عادلانه
آنچه بر قاضی مستحب است در هنگام ورود به شهر قضا
نقدی بر کلام صاحب جواهر
خارج فقه القضا (1400-1401) - جلسه 75
رابطه قاعده درأ با نهاد توبه - کفایت صرف اظهار لفظ در پذیرش توبه یا عدم کفایت؟ آیا توبه عندالحاکم و قبل از قیام بینه باید باشد یا لازم نیست؟ آیا با صرف احتمال توبه، قاعده درأ جاری می‌شود؟
جواب های مختلفی از مراجع معاصر در این باره:
1. احراز توبه لازم است 2. وجود نشانه‌های ظنی کافی است 3. باید به پرونده شخصیت مجرم توجه کرد و ...
مراجعه به قرآن و روایات در این باره ...
خارج فقه القضاء (1401-1402) - جلسه 75
گسترش مصونیت متناسب با مصونیت چهارم
1. عدم مسئولیت حاکم شرع غیر مقصّر در فرآیند و برآیند حکم 2. عدم ضمان مربی طفل 3. مصونیت ضمان غریق و ...
سوال: آیا قاعده احسان و عدم ضمان نسبت به عملی که ذاتا احسان است ولی حالتی عارض شده که آن را از احسان خارج کرده، جاری است؟
مثلا در ضرب مربی و معلم به قصد تعلیم و تربیت سه نظریه است:
1. عدم ضمان با استناد به قاعده احسان
2. تفاوت بین مثل طفل و مورد تربیت و زوجه.( با استناد به قاعده احسان در اول نه دوم)
3. تفاوت بین اقدام متعارف که به طور غیر منتظره ضربه وارد شده است و غیر آن.
تحلیل: ضمان در همه فروض صحیح است و وجهی برای قاعده احسان نیست بله اگر احسان، احسان بود لکن پدیده ای خارجا پیش آمد که ربطی به احسان ندارد و فعل را از احسان خارج نکند قاعده احسان جاری است و این مورد قبول است.
آیا بهره‌مند ضامن خسارت هایی است که عامل احسان به نفع وی مصرف می‌کند؟
فقه العروة- اجتهاد، تقلید، مرجعیت و زعامت (1402-1403) - جلسه 75
یمکن ان یقال: ادله تقلید از شمول نظر غیر اعلم قصور دارد حتی اگر تعارض نباشد نتیجه با دلیل دوم یکی می‌شود لکن با لازمه آن متحد است نه با خود آن.
در نقد دلیل سوم گفته شده: روایات ضعف سند دارد به علاوه دلالت بر مراد ندارد.اما مقبوله ابن حنظله راجع به قضاوت است و لذا صفاتی مورد عنایت واقع شده که در باب فتوا مطرح نیست.
اما عهدنامه مالک نیز دلالت ندارد و راجع به باب قضا است و دلالت بر افضلیت مطلق دارد.بقیه هم سند ندارد.
در نقد دلیل چهارم(عقل) گفته شده: اقرب اقتضایی صغرا دارد لکن معلوم نیست ملاک اعتبار باشد - اقرب فعلی صغرای آن تمام نیست. گاه فتوای غیر اعلم مطابق فتوای اساطین گذشته است با این که عنوان هالم و فقیه بر هر دو صادق است؟
در باب اخبار بینات و ... معیار نیست با این که در آن جا هم اخبار و بینات هم طریقیت دارد.