هرگاه قاضی در عدالت شهود شک دارد حق قضاوت ندارد.
شیخ طوسی و شیخ مفید : با احراز اسلام یا ایمان شهود حق قضاوت دارد. چون اسلام با عدم ظهور فسق عدالت است یا با وجود اسلام حکم به عدالت می شود.
قاضی موظف است به فحص بپردازد.
ادله وجود فحص
آیا تزکیه خصم برای قضاوت کافی است یا کافی نیست ...

بیان کلام شیخ انصاری در کلمات ائمه اطهار و تقیه

پاسخ به چند سوال - معرفی مقاله‌ی (باز پژوهی فقهی مسئولیت در زمان علم اجمالی به عامل جنایت در وقتت تعارض بینه ها یا اجمال قرائن) و مقاله (تعارض بینه و سند رسمی از دیدگاه فقه و حقوق موضوعه ایران)
پیشنهاد اصلاح ماده 1309 قانون مدنی
رتبه بندی امارات قانونی بر اساس فقه بدین ترتیب:
1.علم 2.اقرار 3.بینه 4.نظرات کارشناس و سند رسمی (بنابر اعتبار آن ها) 5. سوگند و قسامه
ادله ترتیب بررسی تعارض سند رسمی با بینه

درس اخلاق: استجیبوا لله و للرسول اذا دعاکم لما یحییکم - این آیه شریفه جامع المقاصد آیات مبین مقاصد است - حیات معنوی و مادی فرد و جامعه - حیات اخلاقی و مرگ اخلاقی.
روایت چهارم از دعائم الاسلام؛
مؤلف: نعمان بن محمد - ابو حنیفه قاضی القضاة در دولت فاطمی.
کتاب: قانون رسمی دولت فاطمی تا انقراض آن. ظاهر از فاطمیین دستور داد واعظان آن را برای مردم بگویند و برای حفظ آن جایزه قرار دادند.
موقعیت: برخی بر آن اعتماد دارند کالمحدث النوری و برخی نه چون شیخ حر.جناب مجلسی: اخباره تصلح للتأیید. برخی اعاظم فقها و محدثان به آن اعتماد نکرده اند.
اقول: در اعتبار یک اثر تمامیت سه امر لازم است.
1. اعتبار مؤلف 2. راه ما به کتاب اصلی 3. راه کتاب به معصوم.
نسبت به دعائم 2 مورد اول مشکل ندارد مشکل از ماحیه سوم است. که روایات آن مرسل است.کتاب مربوط به قرن چهارم است. کتاب قابل استناد نیست چنان که روایت مورد بحث نیز چنین است.مگر رفع ابهام از برخی ادله کند.