تحقیق در پیوند با معیار ها و احکام دار الاسلام و دار الکفر
دار الاسلام و دار الکفر موضوعیت برای احکام ندارد.
برای هر حکم مترتب باید موضوع مناسب که در دلیل نقل یا عقل آمده پیدا کرد و حکم را بر آن مترتب کرد.
برای دار الاسلام و دار الکفر تعریف مشخص وجود ندارد.
آنچه هست مستنبطات فقها است و آنها در اینباره اختلاف دارند.
مثلا باید دید موضوع احکام مترتب بر مصنوعات از گوشت، پوست و چربی حیوان چیست؟
در اینباره باید به مثل معتبره اسحاق بن عمار مراجعه کرد.
در هجرت از دار الحرب به دار الاسلام موضوع دار الحرب و دار الاسلام نیست بلکه کوچ از بلد غیر مطمئن به مطمئن - که میتوان در آن اقامه شعائر کرد - است.
نسبت به اجرای حد نیز بلد الحرب موضوعیت ندارد بلکه فساد مترتب بر اجرای حد موضوع است.
اجتماعی و سیاسی دیدن این سنخ از مسائل

جلسه بیست و ششم 1400 - 1402
جلسه سوم 1401 - 1402
استثنای حداء (خواندن برای شتر در مسیر) از حرمت غنا توسط برخی فقها به دلیل معتبره سکونی و مخالفت مشهور با آن به دلیل تعارض روایت با روایت فضل هاشمی و یک روایت مرسله و احتمال تقیه در روایت سکونی.
ضمن اینکه با تفسیر خاص از غنای محرم، حداء از غنای محرم موضوعا خارج است.
تغنی در مراثی مورد دیگری از استثنا است.
محقق نراقی ادله ای برای استثنا آورده است. و مخالفت مخالفان را جواب داده است.
دو قاعده مهم
فعل واجب و مستحب باید با اسباب حلال باشد؛ پس نمیتوان با غنا که به حسب فرض حرام است مرثیه سرایی کرد.
جواب محقق نراقی از این اشکال

حاصل تحقیق گذشته: 1. اخذ اجرت منافی واجب-حتی عبادی آن و متعلق حق دیگران- نیست.
2. در این موارد اطلاقات و عمومات جاری است.
3. باید سایر شرائط صحت اجاره مفروض انگاشته شود.
4. اگر دلیل نقلی یا غیر نقلی خاصی بود باید به اقتضای آن عمل کرد.
5. در غیر واجب- هرچند عبادی- منعی برای اخذ اجرت نیست.
اخذ اجرت در قضاء اقتضای ادله خاص.
روایات خاصه: روایت عماربن مروان-عبدالله بن سنان- خبر جعفریات-روایت یوسف بن جابر.
اطلاق رشوه بر اجرت- که مورد ادعای برخی است- ثابت نیست بلکه بعید است. و استعمال موردی-اگر باشد- سند نیست.
نقد سخن محقق آشتیانی- ضعف سند روایت ابن جابر و جعفریات - وجوه اضافه دال بر منع اخذ اجرت از متخاصمین.

تاکید صاحب حدائق بر جانشینی عدول مؤمنین حسبةً - طرح سلطان جور نیز از ایشان دیده شده است.
تعبیر به آحاد از شهید اول و استدلال به قرآن و حدیث.
تعبیر شیخ انصاری آحاد مؤمنین است و ملاک آن را حسبه و معروف بودن می‌داند.
تعیّنات دال بر عدم توسعه - تأمل صاحب جواهر در این ارتباط - مخالفت برخی از معاصران با مساله توسعه و ردّ یکسان انگاری آن با امربمعروف و مخالفت با ولایت عدول مؤمنین.