به دلیل ارتباط غنا و موسیقی به مفاهیم لهو، لعب، لغو و باطل لازم است این مفاهیم تا حد امکان حکما و موضوعا روشن شود.
این مفاهیم علی رغم بسامد فقهی و شرعی مفهوما و حکما غریب مانده است.
آنچه از شیخ انصاری راجع به معنای لهو و لعب گذشت شاهد این ادعا است.
کلمات سایر فقها روشن تر نیست.
در لغت، لهو به سرگرمی به آنچه مهم نیست و اعراض از آنچه اهم است یا مهم همراه با نوعی استمرار تفسیر شده است.
لعب به معنای بازیچه و بازی هرچند استمراری در آن نباشد، معنا شده است.
لغو، بیشتر کلام بیهوده است و باطل مقابل حق به کار میرود.

گفتگو از شک در استناد آسیب به پزشک
صاحب جواهر : اگر کسی صرفا دارو را برای مریض توصیف کند، یا بگوید به گمان من این دارو مناسب است و ... در اینجا طبیب ضامن خسارت ناشی از استعمال دارو نیست. به دلیل اصل و غیر اصل.
نقد این سخن
بدون شک معیار در ضمان، استناد است و سببیت و مباشرت، معیار نیست.
نسبت به توصیف دارو هم باید گفت گاه موجب استناد است و گاه نیست.
صورت دوم آنجا که اصل واقع معلوم نیست.
مثلا نمیدانیم مرگ مریض به خاطر جراحی پزشک بوده یا نه. در اینجاهم پزشک ضامن نیست.
استفاده صاجب جواهر از برخی روایات برای جواز مداوا با وجود گمان و احتمال و عدم اشتراط تخصص در مداوا.
نقد این سخن

بیان نقضِ به عبادت برای بهشت یا دوری از عذاب یا سایر دواعی.
پاسخ آن به وجود تفاوت و احاطه آن به وجدان و فطرت.
اشکال بر سید یزدی که نقض را پذیرفته و این دو باب را به یکدیگر مقایسه کرده است.
نقد مراجعه به صرف لغت برای تفسیر عبادت.
بسیار ساده انگارانه - با این واژه مواجه نیستیم یا موضوعیت ندارد - باید به مجموعه‌ای از تراث، سیره و ارتکازات مراجعه نمود.
مگر غایة الخضوع لغت غیر از قصد قربت است؟ یا قدر متیقن آن است؟
این تحلیل را نباید نادیده گرفت که تشریع بروز آن تکوین است.
کلام محقق شهیدی که بطلان عمل ریایی خلاف قاعده است، آن چه مشکل دارد شرک در نیت است.

نهاد تعیین کننده در مساله مصلحت است. مساله بریده از اقتضائات متغیر نیست. نفی ظلم از همگان خط قرمز شریعت است. این کبرا قابل مناقشه نیست. اگر مناقشه ای هست -که هست- در مصادیق، ابزار و کیفیت کشف آن است.
با توجه به مصلحت باید ادله نقل شرعی نیز فهم بشود. رفتاری که از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل شد، یک شکل از رفتار شرعی با غیر مسلمانان می‌تواند باشد.
و لذا در دعوای جناب علامه و محقق خویی می‌توان حق را به جناب علامه داد و از این که معتبره زراره را ملاحظه نکرده، بریء دانست!
اگر عقد و عهدی باشد تعیین کننده است. تعامل رسمی و نهادینه یا غیر رسمی (فقه تعامل در مقابل فقه تقابل) نیز تعیین کننده است.
رابطه قاعده نفی سبیل یا لزوم وفاء به عقد - نظر شیخ انصاری در مساله و نظر به تحقیق.