نقد و بررسی و بیان رای مختار در مساله مذکور

بیان کلام محقق عراقی در استصحاب کلی قسم سوم

تصور عمومی بر شرطیت بلوغ به طور مطلق است عندالکل.
لکن محقق نایینی مخالف این شرطیت است.وی می فرماید: تکالیف شرعی مستکشف از عقل قاطع مشروط به بلوغ نیست؛ زیرا با ادراک مستقل عقل منافات دارد مثل وجوب معرفت به اصول اعتقادی قبل از بلوغ. نقل کلام محاضرات از محقق نایینی: حدیث رفع قلم رافع وجوب تعلّم نیست چون وجوبش عقلی است.
بین این دو نقل از محقق نایینی تفاوت است. در نقل اول وجوب شرعی را قبول دارد و در نقل دوم منکر است.
اشکال بر تصویر وجوب شرعی زیرا عقل جز ادراک ندارد.
اشکال محقق خویی بر محقق نایینی: حدیث رفع قلم رافع حکم شرعی است.

اگر گفته شود: با شک نسبت به در مقام بیان کیفیت عبادات بودن آیات باید گفت: آیات در مقام بیان کیفیت است.(کلام محقق خویی)
در پاسخ باید گفت: مقرر عندالعقلا این است که کلام حکیم را حمل بر لغو نکنند لکن حمل بر توسعه بیان(مثلا اصل تشریع و بیان کیفیت) هیچ دلیلی ندارد.(نقد کلام محقق خویی در این باره)
تحقیق با بیان چند امر:
1. مساله عقلی و عقلایی است با ابزار مناسب باید حل شود.
2. لزوم ملاحظه سلوک شارع در بیان قوانین و تشریعات در وقت تفصیل تمسک صحیح است و در وقت اجمال و جمع بندی صحیح نیست.
3. در شریعت هر دو وجود دارد پس رای مطلق در هر دو طرف ناصحیح است.
4. اطلاق لفظی محل بحث است نه مقامی.
5. عمومات وضعیه خارج از محل بحث است.