مقدمه اصول فقه (1401-1402) - جلسه 13
دلالت یا اشاره آیه 22 سوره روم و آیه 13 سوره حجرات بر دفعی بودن امر وضع - ذکر بدون فاصله علّمه البیان بعد از خلق الانسان نیز دلالت بر دفعی بودن وضع دارد و این که واضع-ولو فی الجمله- خداوند متعال است.
تفاوت تاریخ خط و لفظ نیز بر این امر دلالت دارد. گفته شده: دلالت آیه 31 از سوره بقره نیز بر وضع الفاظ توسط خداوند متعال.
لکن در این دلالت مناقشه است. این آیه دلالت بر تعلیم اسماء موجودات و اشخاص یا کنه آن ها به آدم دارد اما دال بر اوّلیت وضع در زمان تعلیم نیست.
حدیث امام رضا علیه السلام دالّ بر یکی بودن ابداع، مشیئة و اراده و اول بودن ابداع حروف از خداوند و ...
خلق اول ابداع است و خلق دوم حروف است و ...
نتیجه بحث تاکنون.
مبانی استنباط احکام مستحدث (1401-1402) - جلسه 13
پردیس فارابی
کارشناسی
خطوط قرمز در معاملات و غیر آن
استثنائات بر قاعده تسلط
1. نفی غرر
معنای غرر
تطبیقات
مستند
توسعه از بیع به غیر بیع
آیا غرر در شرع موسع تر از غرر عرفی است؟
فرق معامله غرری با قمار
2. اکل مال به باطل
آیه ناهی از اکل مال به باطل
مراد از باطل
تطبیقات
الف. تعیین وجهی در مقابل فسخ یا تخلف از تعهد
ب. اخذ وجه در مقابل تسریع در کار
اصول فقه - فارابی (1401-1402) - جلسه 13
پردیس فارابی
ارشد
تحقیق در مساله
نکته روشی :
آنچه از بیان دو طرف گذشت قابل تایید از نظر روش نیست زیرا هر دو طرف به نوعی ادعای خود را تکرار میکند.
باید دید وقتی مساله را با عقل مطرح میکنند چه موضعی میگیرد؟ به اعتقاد ما عقل ابتدا گزارشی از شارع میگیرد و سپس داوری میکند.
وقتی به عقل گفته شود شارع ما کنا معذبین ... دارد؛ رفع ما لایعلمون ... دارد؛ قضاوت به برائت میکند.
این برائت عقلی است نه شرعی که با توجه به شناخت عقل از سلوک شارع فهم میشود.
پس برائت عقلی قابل دفاع است.
قائلان به برائت نقلی به قران و سنت تمسک کرده اند.
از قرآن آیاتی مثل و ما کنا معذبین حتی نبعث رسولا
استدلال به آیه
اشکال بر استدلال به آیه
مقدمه اصول فقه (1402-1403) - جلسه 13
5. روایت حمران در بطون ناظر به فرا زمانی قرآن است. مثل روایت امام صادق علیه السلام.
استنتاج از مباحث گذشته
1. بطن تفسیر واحد ندارد.
2. هیچ اشاره ای در روایات بطن راجع به استعمال در بیش از یک معنا نیست.
3. صحت استناد به بطون با تمامیت دلیل هر چند در مثل مائده و عبس نیاز نیست.
آرای اصولی ها نسبت به روایات بطن:
1. ارادة المعنی فی نفسه لا من اللفظ.
2. لوازم معنای مستعمل فیه و لو فهم ما قاصر باشد.
3. مراد مصادیق خفی معنای کلی است.