نقد سوم بر تفصیل در استصحاب بین شبهه حکمیه و موضوعیه توسط محقق نایینی

اشکال بر بیان محقق عراقی که مسائل علم رجال را داخل در علم اصول فقه می داند.
باید از اصول فقه و رجال به عنوان علمی که به تعیّن رسیده است صحبت کرد نه علم در حال شدن و بدون تعیّن.
اشکال بر بیان کسانی که مسائل رجال را خارج از مسائل علم اصول می دانند.
نظر صحیح این است که مسائل رجال داخل در اصول فقه نیست،لکن نمی توان تعریف جامع و مانعی از این دو علم
-مثل سایر علوم یا بخشی از آن ها-ارائه داد.
اصول عملیه و علم اصول

کلام فخر رازی در اثبات جبر و جواب آن. وی می‌گوید: ارادات: اگر بدون فاعل است یلزم حدوث لا عن محدِث و اگر با فاعل است: اگر فاعل خداوند است فهو مطلوب و اگر شخص است قصد او هم متوقف بر قصد است و هکذا و هو کحال.
جواب: در فعل عبد با فرض اختیار علل اربعه هست و قصد در تحقق قصد خاص - خارج از علل اربع- نمی‌خواهد.
وجه دوم: در بیان ربط الفاظ: مناسبت اقتضایی(گفته شده: مراد صیمری نیز همین است) که حکمت اقتضاء می‌کند حروف دارای رخوت برای معانی دارای رخوت و هکذا.
قیل: دلیلی بر اثبات ندارد. بعلاوه این اقتضاء را چرا دیگران نمی‌فهمند. در اعلام شخصیه هم خلاف این را می‌بینیم.

پردیس فارابی
نظر ما نسبت به حصر منابع استنباط همان نظر مشهور است
لکن باید به ظرفیت موجود در اسناد فقه و پیرا فقه توجه کرد
مثلا
1. توجه به ظرفیت عقل و کاربست های سه گانه آن
2. توجه به ظرفیت عرف و بنای عقلا هرچند عرف و بنای عقلا کارکرد سندی ندارد
3. مصلحت برخواسته از ادله نقلی یا عقلی
4. نصوص مبین مقاصد شریعت
5. ادله عام قرآنی و روایی (سه گانه فقه و عقل، فقه و و عرف، فقه و مصلحت، و دو گانه فقه و حقوق قراردادها به این مسائل پرداخته است)