تفسیر قرآن کریم (1403-1404) - جلسه 4
نسبت به آیه 48 که چهار معنا دارد:
1. لاتجزی نفس عن نفس شیئا
2. و لایقبل منها شفاعة
3. و لایوخذ منها عدل
4. نفی نصرت
مشابه این آیه، آیه 123 همین سوره است.
نسبت به مفاد اول باید گفت: آیه مربوط به آخرت است لکن نفی مجازات به جای دیگری به طور مستقیم در دنیا نیز وجود دارد. مگر وقتی امتی مبتلا به عذاب میشود که باز هم مجازات به جای دیگری نیست.
لزوم تفکیک نفی مواخذه و مجازات و عقاب از نفی مسئولیت و تکلیف. اولی منفی است لکن دومی منتفی نیست.
و اصل شخص بودن مجازات ها اولی است نه دومی.
مفاد دوم طبیعتاً باید در نظامی حلقوی و هرمی مطالعه و اسناد دیگر شفاعت در قرآن و غیر قرآن دیده شود و جمع بندی صورت گیرد.
آیات 123 و 254 و 255 از سوره بقره نیز باید دیده شود.
مشکل اصل شفاعت گاه اسناد نقلی است، گاه عقلی و گاه اجتماعی( گرچه اجتماعی منشأش عقل حساب گر است) و بالطبع ادله مهار کننده شفاعت نامهار شده است نه بیشتر.
تفسیر قرآن کریم (1403-1404) - جلسه 3
تفسیر آیات 40 تا 61 از سوره بقره - در مشابهات امت اسلام و امم سابق مخصوصا بنی اسرائیل - لم یجر فی بنی اسرائیل شیء الّا و یکون فی امتی مثله - کل ما یکون فی بنی اسرائیل یکون فی هذه الامة مثله حذو النعل بالنعل - کل ما کان فی الامم السابقه فانه یکون فی هذه الامة مثله
از نکات جالب عدد 12 است در بنی اسرائیل و در امت نبی مکرم - عدد اسباط موسی - نقبای بنی اسرائیل (نقبا غیر از اسباط) - اسباط یعقوب - عدد چشمه های جاری شده با عصای موسی (آیه 60 از همین سوره) در مقابل عدد ائمه علیهم السلام- عدد بیعت کنندگان با پیامبر از اهل یثرب - عدد باقی ماندگان در نماز جمعه پیامبر - عدد متعرضان به خلافت ابوبکر که نزد مولا برای بیعت آمدند - 12 مهری بعد از امام عصر علیه السلام و... البته این اعداد بدون پیام نیست هر چند ما وجه تراشی و افراط در این زمینه را قبول نداریم اما تاکید داریم که اعداد بدون پیام نیست.
تحقیق در مورد الذین یظنون انهم ملاقوا ربهم- برخی ظن را به یتوقعون و حفظ معنای مشهور آن گرفتهاند و ملاقات رب را به ملاقات ثواب و جنت معنا کردهاند.
در لغت ظن به یقین نیز معنا شده است لکن لغات بعد از اسلام قدری متهم به اثر پذیری از روایات است لکن در این زمینه برخی روایات تعیین کننده است.
تفسیر قرآن کریم (1403-1404) - جلسه 2
شرح تفسیر آیات 40 تا 61 سوره بقره - وضعیت بنی اسرائیل - فرامین امری و نهی خداوند در این آیات به بنی اسرائیل - دقتی در آیه «و لاتشتروا بآیاتی ثمنا قلیلا» اشتراء به معنای انتخاب و برگزیدن.
13 فرمان اثبات و 6 نهی در این آیات - ظن در قرآن و در آیه« الذین یظنون انهم ملاقوا ربّهم...» به چه معناست؟
برخی توضیحات در این باره نفی نیابت - نفی شفاعت - نفی غرامت پذیری - نفی نصرت
تفسیر قرآن کریم (1403-1404) - جلسه 1
1. تفسیر آیه و الذین کفروا و کذبوا
39 از سوره بقره - مساله خلود در نار
روایت: هر چه بر امم گذشته - به ویژه بنی اسرائیل - گذشته، بر امت من میگذرد.
2. قرآن و بیان منشأ خلق انسان - بشر - بنی آدم - آدم و ناس
5 منشأ برای خلق انسان - 3 منشأ برای خلق بشر - 5 منشأ برای خلق بنی آدم - 3 منشأ برای خلق آدم - 1 منشأ برای خلق ناس