امارات قانونی حتی در فرض گمان قاضی بر خلاف نیز وجود دارد.محدوده اعتبار امارات قانونی تابع فهم عقلا است.
مثال از ماده 37 قانون مدنی.حاکمیت نظام تلفیقی و نبود اصل در این باره.
بررسی وضعیت اطمینان و علم قاضی در قانون مجازات اسلامی و غیر آن،ماده:211-212 از ق.م.ا.
طرح سه مساله درباره علم و اطمینان:
الف.در اثبات جرم و دعوی مستقلا. ب.در اثبات وقتی سایر امارات بر خلاف است. ج.در نفی وقتی سایر امارات بر خلاف است.
وضعیت اطمینان در قانون مبهم است.
مواد1321-1324-1335 از قانون مدنی-لزوم تقیید اطلاق ماده 1321 از قانون مدنی

بررسی و نقد ادله مذکور در تنبیه بیستم

تحلیل استطراد
ظاهر قانون آیین دادرسی کیفری الزام به تشکیل پرونده شخصیت است.
پرونده شخصیت در تعزیرات باید مورد ملاحظه قاضی قرار گیرد.
در حدود و قصاص نیز برای فهم اجتماع ارکان جرم مقتضی مجازات، لازم است.
برداشت از ماده 91 از قانون مجازات اسلامی نیز همین است.

وجه جمع محقق سید یزدی در خبر عدل واحد و اطمینان