خارج فقه القضا (1400-1401) - جلسه
ادله مشهو در اثبات لزوم یا جواز استناد قاضی به علم خود در قضاوت :
1. اجماع
2. عدم قضاء مستلزم قسق قاضی یا توقف قضاء است
3. علم اقوا از بینه است که طریقیت به واقع دارد
4. احکام به واقع عناوین تعلق گرفته است و علم می تواند راهی به کشف واقع باشد.
5. روایات متعدد مثل روایت اعرابی
نقد استدلال به روایت
لزوم تحلیل محتوایی روایات در قبول آن و نقد افراط در رد روایات و در اخذ روایات
خارج فقه القضا (1400-1401) - جلسه
اشکالاتی بر کلام فقها و حقوق دانان عامه مبنی بر عدم اعتبار علم قاضی
حق خصم در مناقشه ادله منافات با اعتبار علم قاضی ندارد
قاضی می تواند هم حَکَم باشد و هم خصم یعنی به علمش عمل کند یا در ادله طرفین مناقشه کند.
عدالت قاضی مانع حکم جائرانه است.
جواب مدرسه ای مرحوم شاهرودی به سنهوری
معنای صحیح استحسان و استصلاح
طرق 6 گانه اثبات نزد عامه
خارج فقه القضا (1400-1401) - جلسه
تفصیلات در مساله
اشکال بر متن نقل شده از تفسیر نمونه
قضاوت معصوم علیه السلام حساب ویژه دارد و نباید با کار غیر معصوم مقایسه شود.
نقد استدلال به در معرض تهمت واقع شدن قاضی برای ردّ عمل به علم قاضی.
رای فقهای عامه در مساله
کثیری از فقهای متقدم عامه بر جواز بوده اند
اجماع از متاخرین ایشان بر عدم جواز
علم شخص در کلام عامه در مقابل علم نوعی نیست
ترسیم حقیقت قضایی و حقیقت واقعی در کلام سنهوری
تعارض حقیقت اول با حقیقت دوم
رفتار شناسی شارع در این باره
خارج فقه القضا (1400-1401) - جلسه
نقل نظرهای فقهادر اعتبار علم قاضی و عدم اعتبار
نظر مشهور بر اعتبار مطلق است بدون اینکه در منشا آن نظر خاصی دیده شود الا از نادری از فقها
نظر دوم
عدم جواز مطلقا
کلام ابن جنید
استدلال وی و پاسخ به استدلال او
نظر سوم
تفصیل به جواز در حق الله و عدم جواز در حق الناس (به ابن جنیدنسبت داده شده است)
نظر چهارم تفصیل به جواز در حق الناس و عدم جواز در حق الله
نظر پنجم
تفصیلات در مساله مثل تفصیل بین علم حاصل از حس و علم حاصل از حدس یا تفصیل بین حدودی مثل زنا و لواط و سرقت که با علم نمی توان قضاوت کرد.