بیان مقتضای تحقیق در مساله تقلید و غیر علم در اصول دین
1. تمسک به اجماع باطل است با منع صغرا و کبرای آن معتمد نصوص و ادراک عقل است و ضروریات ظاهره است در نصوص نیز باید قدر متیقن گرفت - واقعیات خارجه را نیز باید در نظر گرفت.
2. معیار علم و ایمان و معرفت بود که اقرار و شهادت حاصل آن باشد ولی ظن و تقلید و نحوهما نبود، چنان که قدرت داشتن بر استدلال نیز نبود.
3. تقلید مفید ظن است کلیت ندارد.
تقلید برای عوام کثیرا ما علم و قرار می آورد در این صورت کافی است البته نه بما هو تقلید بلکه بما هو علم.
4. معارف دین غیر احکام 2 قسم است.
اصول و دعائم دین - سایر معارف که ایمان اجمالی به آن ها لازم است. مثل... توصیه به احتیاط و حزم نسبت به خود و دیگران (گلایه از برخی رفتارها) البته گفتگو و تفکر در غیر حوزه ممنوعه اشکال ندارد
5. مواردی روشن نیست. می توان به قدر متیقن اکتفاء کرد.

درس اخلاق - منطقهم الثواب - شبهات فاطمیه
محور سوم: ترکیز بر نصوص شرعی در مساله - بسآمد لفظ آمنوا و ... در قرآن.
استعمال لفظ یقین همینطور متعلق به آخرت،آیات و غیر این ها.
تقسیم یقین به علم الیقین و عین الیقین و حق الیقین
استعمال ماده ظن و رجاء در امر آخرت که 2 مرتبه رفتار اثباتی شده و یک مرتبه سلبی.
توجیهات ظن در امر آخرت از ناحیه مفسران و برخی روایات. روایت‌ی از توحید صدوق در این باره در پاسخ به سوال راوی.
ظن یقین و طن شک - احتمال اخبار و انشاء - نقل کلامی در این باره از لغت - عدم کفایت ظن در امر آخرت چه از اصول باشد و چه نباشد.

بیان 4 اشکال بر تمسک به اجماع از سوی محقق حکیم
اشکال صغروی، کبروی از دو جهت و منهجی بر آن
محور دوم بحث:
احوال و اقتضائات کثیری از مسلمانان تازه بالغ یا قبل بلوغ
لایقال: که عارض غیر غالب است چون چنین نیست
کلام محقق خراسانی در مساله: معرفت لازم است - ظن معرفت نیست و با عجز معذور است لکن تقلید از سلف تقصیر است نه قصور.
نقد کلام محقق خراسانی ... قطع عذر است.
کلام شیخ عبدالنبی عراقی(اراکی):
پیامبر از علم نمی پرسیدند... و اگر اقامه برهان لازم باشد اسلام و ایمان جمع کثیری زیر سوال می رود.
اقول: ایشان استدلال را به فراخور حال نگرفته است مه این گونه صحبت می کنند.

از فروع مناسب ذکر: 1. جواز تقلید مجتهد، آیا مجتهد می‌تواند تقلید کند و خود متصدی استنباط نشود هر چند قادر بر استنباط فعلی باشد؟ محقق خویی: جایز نیست زیرا ادله تقلید شامل او نمی‌شود خواه مجتهد بالفعل باشد حتی در مساله مورد نظر یا به ملکه اجتهاد رسیده باشد! بلکه باید به استنباط بپردازد.
2. تقلید در مسائل اصول دین - و شخص مرجِع در اصول دین اگر تقلید جایز باشد کیست؟
تحقیق در مساله: فقره اول از مساله 19 (تقلید از غیر مجتهد) مستند است به 1. غیر مجتهد عالم، فقیه، اهل ذکر و ناظر در حلال و حرام به حساب نمی‌آید 2. اجماع 3. عدم الدلیل 4. اولویت نسبت به عدم جواز تقلید از اعلم
فقره دوم از مساله 19:(غیر مجتهد باید تقلید کند) قبلاً سند آن ذکر شد.
البته احتیاط هم می‌تواند داشته باشد یا خود را به اجتهاد برساند.
نسبت به لزوم تصدی استنباط دو نظر وجود دارد: لازم نیست؛ زیرا جاهل است و... 2. لازم است.