در ادامه تفسیر به رای: غالیان در تفسیر امثال ابوالخطاب،ابو منصور عجلی،قاسم بن یقطین و... تفسیر واجبات و محرمات به رجال یا ولایت آن ها از مصادیق غلو است. این رفتار در برخی از متون تفسیری روایی ما راه پیدا کرده است!
البته تفسیر موردی با کمک قرینه و با حفظ ظاهر آیه از این موارد نیست.
مصداق شناسی تفسیر به رای - رفتار معقول در ارتباط تفسیر قرآن و داده های علمی بشر و رفتارهای نامعقول.
مواردی از رفتارهای نامعقول استقبال از آیاتی که در قرآن معجزه و کرامت به حساب می‌آید.
انگیزه شناسی تفسیر به رای - انگیزه های اقتصادی - تعصب و سیاسی و...

التفسیر شیئان - تفسیر صحیح و ممدوح و تفسیر به رأی
مقسم تفسیر نیست بلکه ما یسمّی بالتفسیر است.
تفسیر به رأی و ممدوح برادران (برادرنمایان) دروغین هستند که گاه انسان مبتلا به تفسیر به رأی است و خود نمی‌داند.
نشانه شناسی تفسیر به رأی: 1. بدون علم (حدیث امام صادق علیه السلام) 2. خلاف ظاهر است 3. غالیانه است 4. بدون مراجعه به معارف اهل بیت علیهم السلام است
مرز تفسیر نوآوری با تفسیر به رأی - ترس ناموجّه و خوف موجّه