سوال در ارتباط با آیه 62 سوره بقره: 28 مرتبه در قرآن صراط مستقیم به صورت نکره آمده است آیا دلالت بر تعدد صراط های مستقیم نمی‌کند؟
صراط سوی نیز یک بار در قرآن آمده است (آیه 43 سوره مریم)
جواب:
1. پذیرش تعدد نوعی تکثر در صراط ها در هنجارهای اجتماعی و عرفی
2. نکره دال بر تعدد نیست در قرآن نکره به منظور افاده جنس زیاد آمده است مانند کافورا و حسنة و...
3. باید متشابه را در کنار محکم معنا نمود
نکات تفسیری آیات 63 الی 74
1. مراد از رفعنا فوقکم الطور؛ تفسیر اعجازی آن و تفسیر مادی آن (مانند مراد از ردالشمس در داستان حضرت امیر علیه السلام)
2. جریان مورد اشاره در آیه 65 و لقد علمتم الذین اعتدوا منکم فی السبت با مقارنه با آیه 163 اعراف و سئلهم عن القریة (بحث حیل و تدابیر و لزوم اتخاذ راهی واسط در این باره)

ادامه گفتگو از آیه 62 سوره بقره وضعیت پای بندان به ادیان الاهی قبل از اسلام با آمدن اسلام.
ان الله لایضیع اجر المحسنین
نکته در آیه فلهم اجرهم هست نه وعده بهشت
کلامی از مرحوم محمدتقی جعفری در رسائل فقهیه ص 33 الی 35
متشابهات را باید با محکمات روشن کرد قهراً خداوند قاصر و معذور را عذاب نمی‌کند و پاداش کسی را ضایع نمی‌سازد، هر چند پاداش دادن لطف الاهی است نه تکلیف بر او
رجوع دوباره به بنی اسرائیل از 63 تا 74 (12 آیه)
نکات متعدد و پر گفتگوی این بخش:
1. اذ اخذنا میثاقکم
2. رفعنا فوقکم الطور
3. مسخ به صورت حیوانی
4. قومی که اسباب سختی را خود سبب شدند
5. آیه آخر از این بخش هبوط من خشیة الله - تفسیر جوامع الجامع

تفسیر آیه 54 از سوره بقره - وجه تعبیر بارئ به جای خالق - بارئ خدای حسابگر و تنظیم کننده - الخالق البارئ المصور
دستور به مقاتله دستور به قبح ذاتی نبوده است، چنان که فرمان به ذبح اسماعیل نیز چنین نبود.
توجیه آن ... پس نباید گفت: به دلیل این دو مورد ما قبح ذاتی نداریم یا -مثل اشاعره- گفته شود: فرمان به قبح می‌توان داد و القبح ما قبحه الشارع و...
اشاره به حقوق وضعی مثل باب ارث و حقوق طبیعی مانند موارد ظلم قهری و قطعی.
تفسیر آیه 62 از سوره بقره انّ الذین آمنوا و الذین هادوا...
نقد و تفسیر جوامع از این آیه مبارک

تفسیر قرآن و هرمنوتیک - در قرائت سنتی از متون فرض می‌شود که متکلم مرادی دارد (واقع) این مراد واحد است و قابل دریافت، لکن گاه فهمنده خطا می‌کند و گاه صواب. اینجا است که باید از اصول عقلا در مفاهمه کمک گرفت( اصول فقه همین است) البته ممکن است متکلمی از بنای خاصّ هم خبر دهد مثل: منه آیات محکمات و اخر متشابهات) که محترم است و باید آن بنا معیار باشد.
شلایر ماخر عنصری را در تفسیر متن اضافه کرد که از آن به (تفسیر روان شناختی ماتن) یاد می‌کند. این اضافه در واقع مورد قبول قرائت سنتی هم هست و چیز اضافه‌ای نیست.
در مقابل این همه، هرمنوتیک فلسفی از تفسیر متن را داریم که می‌گوید ما در تفسیر متن:
1. با واقعیتی مواجه نیستیم (شبیه مصوبه در فقه)
2. فهمنده به متن معنا می‌دهد.
3. به تعداد فهمنده معنا داریم.
4. معرفت ثابت نیست و نسبی است.
5. پلورالیزم و تکثر در معرفت داریم.
این رفتار در تفکر مفسران منسوب به اسلام به وفور دیده می‌شود.
مثال هایی در این باره زده شد.