شرح کلام محقق اصفهانی در تصویر جامع: لفظ وضع می‌شود برای سنخ عملی مبهم(ذو مراتب) که معرفش در مثل نماز نهی از فحشاء و منکر و امثال آن است.
معنای عرفی نماز همان سنخ عمل مبهم است که در اوقات خاص مطلوب است، بدون التزام به جامع ذاتی مقولی یا عنوانی یا التزام به اشتراک لفظی.
تشکیک در ماهیت مورد قبول بعض الاکابر است. نقد کلام اصفهانی - ملاحظه غیر وارد: کلام در تعیین مسمّای لفظ صلات است که متعلق امر است نه تعیین مسمّا مطلقا!
و جامع مزبور متعلق امر نیست بلکه متعلق امر خود اجزاء با قیود خاصه است؛ زیرا این اجزاء واجد ملاک امر است.
نقد این ملاحظه: خود اصفهانی فرموده است: واضع ینظر الی مصداق عمل هو عین المرکب من المقولات خارجا مع عدم النظر الی ذاتیات تلک المقولات لا لمفهوم العمل حتی یکون الوضع لجامع عنوانی.
اختلاف و تشکیک در ماهیت آری یا نه؟
ابتنای کلام اصفهانی بر تشکیک در ماهیت.

پاسخ به پرسش های درسی روزانه اصول جلسه 37(1401-1402)

1و ذات نسبت-به عنوان معنای حرفی- تعلّقی است و فاقد جامع ذاتی اما جامع عنوانی میسر است که یجمع شتاتها
2. الغای تعلق با نسبت بودن آن منافات دارد.
3. جامع عنوانی تصور می‌شود(وضع عام) اما برای معنونات و مصادیق آن(موضوع له خاص)
4. وقتی موضوع له خاص شد مستعمل فیه هم خاص خواهد بود.
1. ایجادیت برخی حروف بنفس استعمال و عدم استقلال حروف در مفهومیت- معقولیت و وجود یثبت وضع عام و موضوع له خاص را.
2. در انشایی ها و ایجادی ها: وضعت لایجاد معانیها به حمل شایع که وجود است و وجود با تخصص و تحصص است.
2. در حاکیات: قد عرفت که معانی آن ها نفس ربط به غیر است در خارج و در ذهن و الّا انقلاب پیش می‌آید.
4. جامع مقولی ماهوی ندارند و هر چه جامع فرض شود باید از سنخ معنای حرفی باشد.
5. البته واضع هنگام وضع به برخی عناوین اسمی متوسل می‌شود که جامع ذاتی نیست.