header

مقدمه اصول فقه (1401-1402) - جلسه

اگر گفته شود: با شک نسبت به در مقام بیان کیفیت عبادات بودن آیات باید گفت: آیات در مقام بیان کیفیت است.(کلام محقق خویی)
در پاسخ باید گفت: مقرر عندالعقلا این است که کلام حکیم را حمل بر لغو نکنند لکن حمل بر توسعه بیان(مثلا اصل تشریع و بیان کیفیت) هیچ دلیلی ندارد.(نقد کلام محقق خویی در این باره)
تحقیق با بیان چند امر:
1. مساله عقلی و عقلایی است با ابزار مناسب باید حل شود.
2. لزوم ملاحظه سلوک شارع در بیان قوانین و تشریعات در وقت تفصیل تمسک صحیح است و در وقت اجمال و جمع بندی صحیح نیست.
3. در شریعت هر دو وجود دارد پس رای مطلق در هر دو طرف ناصحیح است.
4. اطلاق لفظی محل بحث است نه مقامی.
5. عمومات وضعیه خارج از محل بحث است.

مقدمه اصول فقه (1401-1402) - جلسه

ثمره دوم: صحت تمسک به اطلاق خطاب بنا بر قول به وضع اسامی للاعم و عدم تمسک به اطلاق بنابر قول صحیحی.
تفاوت این ثمره با ثمره اول: ثمره اول با فرض استقرار شک بود و این ثمره در فرآیند پیشامد ثمره اول است با ترتب این ثمره شکی مستقر نمی‌شود و با عدم ترتب شک مستقر می‌شود و زمینه ثمره اول می‌آید.
محقق خراسانی: ثمره نزاع اجمال خطاب است بنابر صحیحی و عدم جواز رجوع به آن برای رفع شک در جزء،شرط و مانع لاحتمال دخوله فی المسمّی و جواز رجوع بنابر اعمی در غیر آن چه احتمال دخلش در مسما هست. البته ترتب این ثمره بنابر این است که خطاب در مقام بیان باشد مثل سایر موارد و الّا جای برائت است یا اشتغال بنابر اختلافی که وجود دارد.
تضییق بر این ثمره به دو بیان و نقد آن ها
1. مطلقات کتاب - بلکه سنت - در مقام بیان جزییات نیست.
2. اعمی نیز می‌تواند تمسک کند زیرا مأموربه صحیح است و شک به تحقق عنوان مقیّد به مأموربه بر می‌گردد که مورد احتیاط است نه ...