header

مقدمه اصول فقه (1401-1402) - جلسه

اگر گفته شود: با شک نسبت به در مقام بیان کیفیت عبادات بودن آیات باید گفت: آیات در مقام بیان کیفیت است.(کلام محقق خویی)
در پاسخ باید گفت: مقرر عندالعقلا این است که کلام حکیم را حمل بر لغو نکنند لکن حمل بر توسعه بیان(مثلا اصل تشریع و بیان کیفیت) هیچ دلیلی ندارد.(نقد کلام محقق خویی در این باره)
تحقیق با بیان چند امر:
1. مساله عقلی و عقلایی است با ابزار مناسب باید حل شود.
2. لزوم ملاحظه سلوک شارع در بیان قوانین و تشریعات در وقت تفصیل تمسک صحیح است و در وقت اجمال و جمع بندی صحیح نیست.
3. در شریعت هر دو وجود دارد پس رای مطلق در هر دو طرف ناصحیح است.
4. اطلاق لفظی محل بحث است نه مقامی.
5. عمومات وضعیه خارج از محل بحث است.

مقدمه اصول فقه (1401-1402) - جلسه

النقد و التحقیق - سخن مثبتان و مخالفان عموما خالی از دلیل است - سخن مخالفان مطابق اصل است و غیر آن محتاج به دلیل است.
دو دلیل برای اثبات هست: 1. تمسک به سیره معصومین علیهم السلام که ضعیف است.
2. در آیات امضا گفته شده ما عند العقلا امضا شده است و با شک می‌توان به اطلاق آن ها تمسک کرد.
این دلیل، بدون برهان است؛ زیرا می‌توان گفت: خداوند متعال در این آیات در مقام بیان اصل تشریع است.
ان قلت: با شک در مقام بیان بودن، حمل بر در مقام بیان بودن می‌شود.
قلت: اصل در مقام بیان بودن در مقام اصل حمل بر لغو است و الّا اصل حمل بر بیان مطلب بیشتر هیچ دلیلی ندارد و از اصول عقلائیه نیست.

مقدمه اصول فقه (1401-1402) - جلسه

نقد ترتب ثمره دوم:
1. مطلقات کتاب بلکه و سنت(احیانا) در مقام بیان نیست.
2. وقتی مأمور به، عمل صحیح است و عمل مقید شده به کونها صحیح جامعه، قهرا با هر شکی، شک در تحقق عنوان مأمور به داریم فلا مجال للتمسک بالاطلاق.
نقول: نقد دوم ضعیف است و تضعیف شده است.
راجع به نقد اول باید گفت: در مساله مطلقات کتاب و کلیات سنت اختلاف است برخی طرفدار تمسک به اطلاق هستند و برخی مخالف.
1. طرفداران مثل محقق خویی، شیخ استاد، ابن ادریس، محقق بروجردی و...
برخی از این گروه به سیره ائمه علیهم السلام نیز تمسک کرده‌اند.