خلاصه‌ای از آن چه در بسمله در غیر حمد گذشت به عنوان بودن بخشی از قرآن - بخشی از سوره - واجبی در نماز - لزوم تعیین آن قبل از شروع سوره - امکان تعویض آن
آراء در مساله متفاوت است لکن تأمل در بودن بسمله در غیر حمد به عنوان بخشی از قرآن خلاف ارتکاز و نامطبوع است و نباید بر آن تأکید داشت.
چنان که حساب مثل اجاره و نذر جداست.
نسبت به مثل استحباب جهر و اخفات بسمله در نماز بحث هایی صورت گرفته که خارج از صدد ما است.
عبارت فخر رازی در ج1 ص205 خوانده شود.(تفسیر کبیر)
نسبت به لزوم تعیین بسمله، عدول و عدم بحث هایی را شیخ انصاری صورت داده است.کتاب الصلاة صص 146-151.
به نظر می‌رسد بیان شیخ انصاری فنیّاً قابل دفاع می‌نماید لکن عرفا و ارتکازا عقلائیا قابل نقد است بدین قرار... . روایات عدول هم جالب است دیده شود. به ویژه مثل فانما هی اربع مکان اربع...(وسائل 4/291 و اطراف)

پاسخ به پرسش ها:
پاسخ به پرسش سوم(آیا قرائت بسمله در نماز لازم است؟)
برای سوره حمد لازم است. برای سوره برائت بقصد سوره مشروع نیست. برای سایر سوره ها - بنابر وجوب سوره دوم در نماز- اگر بسمله را جزو سایر سوره ها بدانیم باید گفته شود؛ زیرا واجب سوره کامله است و سوره بدون بسمله ناقص است.
اما اگر در جزئیت تامل داشته باشیم، برخی-مثل مرحوم میلانی- با وجود تامل مزبور آن را واجب می‌دانند. وجه نظر ایشان شاید به مثل روایت یحیی بن عمران همدانی باشد(وسائل الشیعه ج6/ 186 ح6)لکن این روایت معارض دارد و حل معارض بر تقیه دلیل ندارد.
(ر.ک: مستمسک40/10) از این رو به نظر ما بسمله برای هر سوره موافق احتیاط است اما وجوب آن ثابت نیست.
پاسخ پرسش چهارم( آیا تعیین بسمله قبل از شروع در غیر حمد و برائت لازم است؟) در مساله اختلاف است و نظر تحقیق عدم وجوب آن است. بیان صاحب جواهر در این باره قابل دفاع است و ردّ آن قابل دفاع نیست.