فقه العروة- اجتهاد، تقلید، مرجعیت و زعامت (1402-1403) - جلسه
اشکالات استصحاب تخییر - استصحاب حجیت
1. بقای موضوع محرز نیست. بین مقطوع الارتفاع و مقطوع البقاء است. اگر موضوع«من لم یقم عنده حجة» باشد مقطوع الارتفاع است و اگر«من تعارض عنده الفتویان» باشد مقطوه البقاء است.
2. استصحاب در همه جا به کار نمیآید، زیرا اعتبار نظر مجتهد دوم گاه حالت سابقه ندارد!
3. استصحاب مفروض استصحاب در احکام است که مورد قبول نیست.
4. این استصحاب مبتلا به معارض است و آن استصحاب حجیت نظر معدول عنه است.و این استصحاب چون منجز است مقدم بر استصحاب تخییر است که معلق است به«علی تقدیر الاخذ بها»
کلام محقق نایینی: استصحاب حجیت فعلیة لقول المجتهد الاول لاینافی استصحاب تخییر را.
هر دو در عرض واحد است و حجیت نظر مجتهد معدول الیه با انتخاب مجتهد اول قطع نمیشود. در عرض واحد است مگر قائل به لزوم التزام بشویم...
اشکال این نظر از نظر محقق خویی(تنقیح126/1) و نتیجه آن را تعارض دو استصحاب میداند(آخر ص128 و اول ص 129)
فقه العروة- اجتهاد، تقلید، مرجعیت و زعامت (1402-1403) - جلسه
تضعیف وجوه قول به جواز عدول از حی به حی
1. اطلاق شامل متعارضین نمیشود و الّا یستلزم الجمع بین المتنافین - احدهما معین و غیر معین را نیز نمیگیرد پس اطلاقی در مقام وجود ندارد.
نقول: اطلاق داشتن یا نداشتن دلیل امری دستوری نیست بلکه تابع لسان و اقتضای آن است. مثلا اگر دلیل سیره عقلا باشد یا آیه سوال از اهل ذکر آیا اطلاقی نسبت به مورد ندارد؟
توهم جمع بین متنافین نیز وارد نیست و خلط شده بین اخذ به مفاد دلیل با اخذ به نفس دلیل و طریق.
اولی ممنوع است نه دومی ولی سخن از دومی است نه اولی - تمامیت دلیل اول.
2. استصحاب تخییر و اشکالات وارد بر آن.
فقه العروة- اجتهاد، تقلید، مرجعیت و زعامت (1402-1403) - جلسه
نقد ادلهی عدم جواز رجوع از حیّ به حیّ - نقد استصحاب - نقد نقد استصحاب - اشکال بر استصحاب از ادله مانعان عدول
دلیل چهارم: لزوم مخالفت تفصیلی و اجمالی - نقد دلیل چهارم به نقض به مواردی چون مرگ، جنون مجتهد و... چون فرض بر تقلید صحیح است. حجیت نظر مجتهد اول لطمه نمیبیند.
فقه العروة- اجتهاد، تقلید، مرجعیت و زعامت (1402-1403) - جلسه
نقد استصحاب(دلیل سوم) با بیان محقق خویی
1. استصحاب در شبهات حکمیه جاری نیست.
2. در استصحاب باید نسبت به زمان حدوث مستصحب یقین داشته باشد و در این جا با فرض عدول از مجتهد اول دیگر یقین به حجیت نظر مجتهد اول ندارد.
بررسی نقد: بررسی نقد اول: نظر ما تفصیل در مساله است
بررسی نقد دوم: نقد دوم وارد نیست
نقد دلیل چهارم و پنجم:نقض به مثل مرگ،جنون مجتهد و التزام به وجود اشکال حال با اجزا یا بدون آن
بررسی ادله جواز مهم است تا دیده شود که اصولا نوبت به شک میرسد یا نه.