فقه العروة- اجتهاد، تقلید، مرجعیت و زعامت (1402-1403) - جلسه
پرهیز از افراط و تفریط - نه تعصب کور و مفرط و مضّر نه جوزدگی و مدزدگی تفاوت فکر ما با دو جریان رقیب در ساحت های مختلف مثل استفاده از عقل، عدالت، مقاصد، کارشناسی، حوزه های اطلاعات فقیه و...
اقتراح نسبت به مساله 17: المراد من الاعلم من یکون اجود استنباطاً و هو یختلف باختلاف الحالات و الاسباب و الابواب. و المرجع فی تعیینه اهل الخبرة و الاطلاع او الاستنباط المحیط بجوانب المسالة.
مساله 18: الاحوط عدم تقلید المفضول حتی فی المسالة التی توافق فتواه فتوی الافضل.
1. نراد از افضل و مفضول از جهت علمی است.
2. احوط گفتن سید در این جا به دلیل این است که در تقلید از اعلم احتیاط واجب میکند.
3. نسبت به تقلید اعلم با توافق دو فتوا یا شک در اختلاف (و لو علم به توافق نیست) اختلاف است. برخی تقلید از اعلم را در این صورت لازم نمیدانند.
فقه العروة- اجتهاد، تقلید، مرجعیت و زعامت (1402-1403) - جلسه
توصیه به امر بین الامرین و تحفظ بر انضباط فارغ از مدزدگی، جوزدگی و تعصب کور.
وقوف بر مقاصد شارع و نگاه وی در استنباط برخی احکام - فهم شریعت در نظام حلقوی و هرمی - روش شناسی و داشتن روش صحیح مثل فقه کشف و فقه عذر - گفتمان فقیه که ربطی به اسناد شرعی ندارد نهایت این که به برداشت او برمیگردد.
اختلاف در تفسیر تقلید - عناصر اعلمیت در ابواب مختلف، اختلاف دارد - استفاده از تحقیقات نسل بعد - رعایت شرایط ورود به موضوع شناسی
تحقیق در مساله دوم با توجه به فرض عطف مغایر بر مغایر - اقتراح
فقه العروة- اجتهاد، تقلید، مرجعیت و زعامت (1402-1403) - جلسه
نسبت به فقره دوم چند تعلیقه هست(ضمن این که اکثر قریب به اتفاق مثل سیدین علمین مطلب سید را تماما پذیرفتهاند!)
1. و لایجوز الرجوع فی تعیین الاعلم الی من لا خبرة له بذلک
این تعلیقه، در واقع تعلیقه نیست توضیح واضح است!
2. یمکن ان یکون المرجع: العارف بالقواعد قریباً من الاجتهاد و ان لم تکن له ملکة الاستنباط - این تعلیقه وقتی تعلیقه است که «والاستنباط» عطف تفسیری «اهل الخبرة» باشد و الّا اگر عطف تفسیری نباشد.
توضیح است نه اشکال بر متن سید!
3. برخی گفتهاند «لاینحصر فی ذلک» لکن نهاد دیگری هم معرفی نکردهاند!
تحقیق نسبت به فقره اول:
1. مساله تعبدی نیست! نه در تعریف نه در تعیین نهاد در ابزار نهاد و نه در...
البته نمیگوییم: مفهوم الاعلم من الواضحات التی لا تحتاج الی تفسیر(آقا تقی قمی)
چون منظور تعریف لغوی اعلم نیست مسلّم چیزی فراتر از این، در این جا مطمح نظر است
2. تصویر اعلم را میتوان به تصویر اعلم در سایر صناعات تشبیه کرد پس این که گفته شده: لا یقاس بالصناعات (محمود شاهرودی) علی الاطلاق قابل قبول نیست!
3. واژه اعلم یک واژه تعلیمی است و در هیچ دلیل شرعی نیامده و اگر هم آمده باشد واژه موضوعیت ندارد؛ نتیجه این نگاه این است که بسیاری (اگر همه نباشد) از این تعاریف بازی با الفاظ است. مثلا اگر به جای اعلم اجود استنباطاً بود هیچ تغییری در مساله ایجاد نمیشد!
فقه العروة- اجتهاد، تقلید، مرجعیت و زعامت (1402-1403) - جلسه
ادامه بیان تعلیقات بر بند اول از مساله 17
4. مراد از اعلم اوصل هست 5. در اعلمیت ملاحظه میشود:
- علم به طرق اثبات صدور روایات با علم رجال و حدیث و متفرقات دیگر
- فهم مراد از نص با تشخیص قوانین حاکم بر محاوره، خصوص طرق ائمه علیهم السلام از طریق علم اصول، علوم ادبی و نظرات عامه
- استقامت نظر در تفریع فروع بر اصول
6. وقوف بر معاریض قرآن و سنت و پرهیز از سرعت در افتا به محض احساس فقدان دلیل.
تفاوت این تعلیقه با تعلیقه دیگران