مقصد اول اصول فقه (1403-1404) - جلسه
1.2.9 فور و تراخی
1. صیغه امر(نه ماده و نه هیئت امر) بالوضع دلالت بر فور و تراخی ندارد.
2. دلیل بر عدم: تبادر ایجاد طبیعت از صیغه است نه بیشتر. البته جواز تراخی نیز از اطلاق استفاده میشود.
3. مگر بر فرض صدق تهاون و مسامحه در ادای تکلیف.
کلام صاحب عروه در کفاره و نماز قضاء
دلیل عام دال بر وجوب مسارعه و مسابقه و مبادره نداریم
استشهاد به آیات سوره بقره و آل عمران و مائده نیز عقیم است به دلیل:
1. لحن آیه لحن تحذیر یا وجوب نیست
2. تخصیص اکثر یا کثیر پیش میآید متعیّن حمل بر ارشاد به مقتضای ادراک عقل است.
رجوع دوباره به مساله فوریت طرح اشکال - مقایسه با توبه
مقصد اول اصول فقه (1403-1404) - جلسه
اقتضائات صیغة الامر - تبدیل الامتثال - غیر واقعی بودن نزاع بین محقق اصفهانی و محقق خراسانی.
کلام محقق اصفهانی: با امتثال دوباره معنا ندارد و اگر قصد کند تشریع است. این مدّعا مورد انکار محقق خراسانی نیست. آن چه محقق خراسانی میفرماید: امتثال دوم با احتفاظ بر امتثال اول نیست. بلکه منظور محقق خراسانی تبدیل الامتثال است که عقلی و مورد تایید نصوص است. (روایت ابوبصیر)
نتیجه: عدم تصور الامتثال لعده و تصور اتیان ثانیاً.
مقصد اول اصول فقه (1403-1404) - جلسه
سوال از وجه فرق بین استصحاب و برائت و تفصیل در ترتب اثر بر نفس شک و بر مشکوک.
لحاظ حالت سابقه، لحاظ استقلالی من را نمیخواهد تا رتبه استصحاب به تاخیر افتد.
رابطه علت و معلول بین موضوع و حکم در همه بر قرار است. پس همه در یک مرتبه است.
البته گاه استصحاب مثبت است. و گاه اثر بر علم میآید به طوری که لحاظ حالت سابقه لغو است یعنی بی مجال است.
نسبت به رقم چهارم در کلام محقق خراسانی: اشکال شده است در مثال محقق خراسانی که غرض تمکن المولی از شرب است نه نوشیدن و این غرض حاصل شده و مجالی برای دوباره انجام دادن نیست.
کلام محقق اصفهانی و خویی. اشکال مرحوم صدر بر محقق خراسانی و محقق اصفهانی - نظر تحقیق
مقصد اول اصول فقه (1403-1404) - جلسه
استعلام از مساله در شریعت و فقه
از عروة الوثقی مساله 19:
1. اعاده با فرض احتمال خلل
2. اعاده بر فرض امکان تحصیل احسن مانند... در همان نماز
3. اعاده نماز بر فرض امکان تحصیل احسن در غیر آن نماز
4. اگر جماعت خوانده استحباب اعاده مشکل است
5. یشکل اگر دو نفر نماز خواندهاند دوباره همان دو نفر بخواهند اعاده کنند و کسی نیز اضافه نشود.
مساله 20: اگر معلوم شود نماز اول باطل بوده به همان معاده اکتفا میشود.
مساله 21: در معاده اگر بخواهد نیت وجه کند باید نیت ندب بکند نه وجوب علی الاقوی
بررسی مساله علی حسب القواعد الاصولیة و حسب نصوص خاصة:
(ابواب صلاة جماعت باب 54 و 55)
1. معتبره هشام بن سالم 2. موثقه اسحاق بن عمار
3. معتبره اسماعیل بن بزیع 4. روایت ابوبصیر