مقصد اول اصول فقه (1403-1404) - جلسه
استعلام از مساله در شریعت و فقه
از عروة الوثقی مساله 19:
1. اعاده با فرض احتمال خلل
2. اعاده بر فرض امکان تحصیل احسن مانند... در همان نماز
3. اعاده نماز بر فرض امکان تحصیل احسن در غیر آن نماز
4. اگر جماعت خوانده استحباب اعاده مشکل است
5. یشکل اگر دو نفر نماز خواندهاند دوباره همان دو نفر بخواهند اعاده کنند و کسی نیز اضافه نشود.
مساله 20: اگر معلوم شود نماز اول باطل بوده به همان معاده اکتفا میشود.
مساله 21: در معاده اگر بخواهد نیت وجه کند باید نیت ندب بکند نه وجوب علی الاقوی
بررسی مساله علی حسب القواعد الاصولیة و حسب نصوص خاصة:
(ابواب صلاة جماعت باب 54 و 55)
1. معتبره هشام بن سالم 2. موثقه اسحاق بن عمار
3. معتبره اسماعیل بن بزیع 4. روایت ابوبصیر
مقصد اول اصول فقه (1403-1404) - جلسه
آیا قرینه باید در دلالت اظهر باشد تا مقدم شود؟ یا وقوع در محل قرینه برای تقدّم کافی است؟
صاحب فصول: نزاع منحصراً در هیأت است زیرا ماده که همان مصدر مجرد از ال و تنوین است دلالت بر ماهیت میکند و لا غیر.
محقق خراسانی: اولا ماده و مصدر یکی نیستند. مصدر خود نیز مشتق است و لذا اگر در مصدر اتفاق است که دلالت بر ماهیت دارد نه بیشتر دلالت ندارد که در ماده هم چنین است. پس در ماده امکان تصور نزاع هست.
اقول: فتأمل.
اکتفا به مره چون امتثال با مره حاصل میشود.
مراد از مره و تکرار: 1. دفعه و دفعات
2. فرد و افراد
ظاهر لفظ اول است و لو هر دو محتمل است که داخل در محل نزاع باشد.
سید حکیم: دفعه بر افراد صادق است فرد ممتد دفعه نیست.
عموم و خصوص من وجه - اقول: فرد ممتد دفعه است پس دفعه اعم است.
مقصد اول اصول فقه (1403-1404) - جلسه
احتمال وجود ارتکاز نوعی متشرعی حکم قرینه متصلهی موجب اجمال را دارد.
جواب به مرحوم صدر:
1. التزام فقهی ندارد 2. با برنامه شارع ناسازگار است که بنا بر اهتمام شدید به تحفظ دارد و متناسب با آن گفتگو و انتقال احادیث را مدیریت کرده است.
تحقیق:
نباید مبانی قائل شدن به ظهور صیغه را در وجوب نادیده گرفت.
2. باید مساله را در ما یصلح للقرینیه بررسی نمود آن هم در فضای فرازمانی و فرامکانی بودن ادله.
و در این صورت قول به بقای صیغه بر وجوب تقویت میشود.
مقصد اول اصول فقه (1403-1404) - جلسه
شبهه مرحوم صدر در ارتباط با امر عقیب حظر:
اگر احتمال دهیم ارتکاز نوعی متشرعی بر عدم وجوب در ذهن راوی بوده است از مصادیق احتمال وجود قرینه متصله خواهد بود از مصادیق احتمال وجود قرینه متصله خواهد بود که بر مبنای ما - بر خلاف مشهور بعد از محقق آخوند - موجب اجمال میشود مثل سایر احتمالات قرائن متصله و شهادت سکوتیه راوی نفیاً و اثباتاً شهادت به حساب نمیآید چون راوی توجه ندارد.
در نتیجه میتوان موارد زیادی که استفاده وجوب نشده است با وجود برخی اوامر در روایات را توجیه کرد.
و الّا حمل بر عدم وجوب از باب اجماع محصل بر عدم وجوب مشکل است.
دفع شبهه مرحوم صدر: دفع این شبهه و نکته سخت نیست با توجه به پیش بینی ها و برنامه ریزی روات و معصومین علیهم السلام در بیان شریعت.