مقدمه حرام که اختیار مکلف بعد از آن نباشد حرام است. قلت: در آن جا نیز مبغوضیت است نه حرمت
توضیح مصطلح سد الذرائع الی الحرام و فتح الذرائع الی الحرام - سوال از فرق این دو با وجوب مقدمه واجب و حرمت مقدمه حرام.
لزوم فراگیری صحیح مصطلح هر قوم!
نظریه تحقیق در عدم فرق بین ذریعه و مقدمه. نظر عامه راجع به این دو اصطلاح.
تنبیه هام اگر منکر وجوب یا حرمت هستیم بما هی مقدمه منکر هستیم و این منافات با وجوب و حرمت نفسی یک پدیده که اتفاقا مقدمه یک وجوب یا حرمت نفسی دیگر است نیست.

تفصیل چهارم: بین سبب و غیر سبب تکلیف به مقدور تعلق می گیرد و مقدور سبب است نه مسبب. و فیه:
1. تفصیل نشد 2. مسبب مقدور ماست و لو بالواسطه
تفصیل پنجم: بین شرط شرعی و غیره
استدلال: اگر واجب نباشد شرط نیست چون لابدیت عقلی و عرفی ندارد.
نقد:
1. شرط شرعی به عقلی بر می گردد
2. امر غیری به مقدمه می خورد پس مقدمه قبل از امر غیری هست حال اگر مقدمه با امر غیری بیاید دور پیش می آید.
مقدمه مستحب نیز مستحب است مانند مقدمه واجب که واجب است.
مقدمه حرام حرام نیست چون امکان ترک حرام با انجام مقدمه هست مگر مقدمه آخر بآخر
نقد: مطلوبیت ترک هست نه وجوب ترک و حرمت فعل.