نشست نقد جلد نخست دائرة المعارف فقه مقارن،نوشته‌ گروهی‌ از‌ پژوهشگران حـوزه عـلمیه زیـر نظر آیت اللّه ناصر مکارم شیرازی،در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی‌ قم برگزار شد.

ابوالقاسم عـلی‌دوست،استاد حوزه علمیه قم،با‌ اذعان‌ بـه‌ ارزشـمند‌ بودن‌ کـتاب،متن‌ روان و مـورد اسـتفاده قرار گرفتن آن را نشان از خوبی‌های دایرة المـعارف دانست.

وی در ادامـه متن تحقیق دایرة المعارف را به شدت گفتاری دانست که در‌ برخی جاها اشکالات روشنی ایـجاد کـرده است.

علی‌دوست کلی گویی و دست اول نبودن مـنابع،ضعیف بودن برخی استدلال‌ها و نـبودن نـظم در بعضی از شماره‌بندی‌ها را از دیگر ایرادات دایـرة‌ المـعارف‌ عنوان کرد.

وی یکی از پیامدهای گفتاری بودن متن را تعریف مخدوش واژه«سکولار»و معادل شمردن«فقه»و«شرایع الاحکام»برشمرد.

این اسـتاد حـوزه علمیه قم همچنین نمونه‌ای از کـلی گـویی‌ها را ایـن دانست‌ که‌ نـویسندگان، تـشخیص موضوع را وظیفه فقیه نـدانسته‌اند،درحالی‌که اسـاسا تشخیص موضوع از استنباط جدا نیست.

وی نمونه دیگر در این‌باره را استناد به منابع‌ غیر‌ دست اول در بحث اسـتحسان‌ از‌ جـمله کتاب مبسوط سرخسی برشمرد.

علی‌دوست همچنین بـه عـدم دقت در بـحث اعـتقاد بـه شمول احکام در همه جـزئیات زندگی اشاره و خاطرنشان کرد:به‌ نظر‌ می‌آید نسبت دادن آن‌ تنها‌ به صوفیه درست نیست و علمای مـا هـم به همین شمول احکام معتقدند و البـته ایـن خـود بـه خـود ایرادی ندارد.

وی تأکید کـرد:در یـک دایرة المعارف نباید به نقد‌ و سخن گفتن درباره اشخاص پرداخته و افکار پرداخته شود.