عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم فقه و علوم انسانی دو بال پرنده دانست که اگر به هریک بی مهری شود راه افراط را رفته و به جایی نخواهیم رسید.

حجت الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست در سومین کنگره بین المللی تحول علوم انسانی اسلامی در مدرسه امام کاظم(ع) اظهار داشت: گاهی اوقات از فقه در معنای کاشف شریعت نام برده می شود و گاهی به عنوان دانش کاشف شریعت و گاهی به عنوان بخشی از دانش فقهی تعریف می شود.

او با بیان اینکه علوم انسانی در تعریف، هویت و گستره شمول اختلاف دارد؛ گفت: مساله دیگر که در حوزه علوم انسانی مشکل ساز است اینکه آیا این علوم توصیفی هستند یا شامل علوم هنجاری هم می شود؟ لذا می بینیم به یک شکاف عمیق برخورد می کند در تفسیر علوم انسانی.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: در فقه به دو اختلاف عمیق که مفصل در کتاب فقه و مصلحت پیرامون آن صحبت کرده ام، بر می خوریم، اینکه آیا دانش فقه یک عملیات بسیط است و تنها حکم شناسی است یا اینکه موضوع شناسی هم جزو عملیات استنباط به شمار می رود؟

او اختلاف دیگر در فقه را مربوط به گستره شریعت دانست و بیان کرد: این مساله سبب اختلاف در عملیات کاشف شریعت خواهد شد و لذا توصیه می کنم رسائل مشروطیت را مطالع کرده و مشاهده کنید یکی از اختلافات مشروطه طلبان همین موضوع است.

علیدوست ابراز داشت: قدر متقیَن این است که دانش علوم انسانی از هست ها صحبت می کند و این مورد قبول همگان است و بعید می دانم کسی در این مورد، مناقشه داشته باشد لذا علوم انسانی را دانشی می دانیم که از آنچه اطراف ماست صحبت می کند. در مورد ساحتهای فقه هم باید گفت مصداق شناسی هم جزوی از ساحت فقه به شمار می رود.

او تصریح کرد: علوم انسانی می تواند به موضوع شناسی در فقه کمک کند یعنی یک فقیه در عملیات استنباط و پاسخگویی به حوادث واقعه، نمی تواند از برآیندها و آنچه دانشمندان در علوم انسانی به آن می رسند، بی نیاز باشد.

این استاد حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: علوم انسانی به معنای گزاره های برآمده از این علوم می تواند در دو ساحت استنباط و تحقیق و اجرای دین بازوی فقه باشد از سوی دیگر، فقه می تواند به علوم انسانی جهت دهد یعنی دانشمند علوم انسانی اگر خواست قاعده بخش هنجارهای علوم انسانی شود باید معلم فقه باشد.

او ابراز داشت: اگر فقیه بخواهد دیواری دور خود بکشد و بگوید کاری به گزاره های اخلاقی ندارد، گرچه این شخص در کشف دین موفق باشد اما در تحقیق دین نمی تواند موفق باشد بر این اساس باید به ظرفیت فقه توجه کرد در عین اینکه به گزاره های اخلاقی هم احترام گذاشت.

علیدوست با اشاره به اولین اثر خود با عنوان فقه و عقل گفت: فقه و عقل می گوید اگر شما کاربستها و موارد مصرف عقل را در نظر بگیرید بدون خارج شدن از انضباط فکری می توانید  بسیاری مسائل را حل کنید.

او با اشاره به کتاب فقه و مصلحت خود به عنوان دومین اثر خود گفت: چه در کشف احکام و چه در تداوم احکام مشروع، مصلحت می تواند کارآمد باشد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم فقه و علوم انسانی دو بال پرنده دانست و افزود: اگر به هریک بی مهری شود راه افراط را رفته و به جایی نخواهیم رسید.