header

قطع و امارات (86-87)

جلسه 40
  • در تاریخ ۱۵ بهمن ۱۳۸۶
چکیده نکات

رابطه اطمینان و اصول لفظیه
اصل عدم قرینه و اصالة العموم
اصالة الحقیقة

متن پیاده سازی شده

بسم الله الرحمن الرحیم
مستحضرید که  چند جلسه اخیر مربوط به اصل سوم بود؛ اصل مرجعیت اطمینان،  و ظهور را هم در همین محدوده اطمینان حبس کردیم و عرض شد به صرف ظن نوعی نه عقلا اقدام دارند ونه فقهاء.
نمونه‌هایی از کلمات فقهاء واصولیین برای این منظور مطرح می شود: اندیشه برخی اصولیین بر جبر ضعف سند و حتی بر ضعف دلالت طبق عمل مشهور... و ضرر زدن اعراض مشهور به حجیت یک روایت در وقت تعارض یا مطلقا... وقتی مشهور از روایتی اعراض می کنند به آن روایت عمل نمی شود. اعراض مشهور دو کار می کند؛ 
1: روایت را در وقت تعارض از حجیت فعلیه می اندازد والّا در غیر فرض تعارض از حجیت نمی اندازد.
2: به تمامه روایت را از حجیت می اندازد ولو اینکه تعارضی هم نباشد.
چنانکه عمل مشهور، گاه سند می شود و گاه سبب ترجیح روایت در فرض تعارض می شود. بارها شنیده اید که فلان عام آبی از تخصیص است یا فلان مطلق آبی از تقیید است.
توضیح: مثلا 4 نفر رفته‌اند مکه و بعد رفته‌اند مدینه برای زیارت ائمه و سوالاتی را از محضر امام می‌کردند و بر می‌گشتند به بلادشان... سوال این است: که ما می توانیم این عمومات را به راحتی تخصیص بزنیم به صرف اینکه از امام بعدی است و... برخی گویند آنهایی که دو روز در کنار امام می مانند ومی روند عمومات در حق  آنها آبی از تخصیص است؛ اما اگر شخص شاگرد امام باشد مثل زراره و.... عمومات در حقشان آبی ازتخصیص نیست.
 نکته: از آقا ضیاء سوال می کنند اجتهاد چیست؟ می فرماید: کندن کوهی با سوزن... شیخ انصاری می فرماید: 
اجتهادی که از جهاد طولانی مشکل تر است. استاد علیدوست: لوازم حرف ما چیست؟ من به قدری که وقت اجازه بدهد لوازم را خدمت شما عرض می کنم.
یکی از لوازم: اصول لفظیه (اصل عموم، ظهور، اطلاق و...) چه وجودی و چه عدمی بنابر مبنای ما هیچ کدام اصالت ندارد و نیاز نیست ما به این اصول متعبد بشویم و این اصول طریقیت دارد برای رسیدن فهمنده به اطمینان.وقتی اطمینان فهمنده بر خلاف عموم باشد، مثل جایی که انسان به مجاز بیشتر اطمینان کند و... در این صورت اصل عموم و اطلاق و... دیگر به درد نمی خورد چرا که ملاک، اطمینان فهمنده از سخن شرعی است.
سوال: چرا فقهاء این ها را مطرح کرده اند؟ 
پاسخ: ممکن است کسی بگوید بنابر آنچه گفته شده ظن نوعی و... این بحث ها جا دارد و اگر بپرسند چرا مطرح شده؟ می گوییم این اصول طریقیت نوعی به اطمینان دارند. توضیح: انسان به عموم، اطلاق و.... اطمینان پیدا می کند به واسطه همین اصول؛ واین ها راههای خوبی هستند برای حصول اطمینان. طبق حرف ما باید اصالة الاطمینان مطرح شود و اصل عموم، اطلاق و... به عنوان راههای حصول اطمینان بیان شود.
 ثمره دوم حرف ما: عرض کردیم که در بین فقها اختلاف بود که آیا این اصول لفظیه مستقل هستند یا به هم دیگر رجوع می کنند و... بنابر گفته ما خیلی ثمره ندارد که بگوییم آیا مستقل هستند یا به هم رجوع می کنند؛ چرا که طبق حرف ما فقط اطمینان مهم است.
استاد علیدوست: اگر از حرف خودمان کوتاه بیایم ودر غالب فرمایش اصولیین صحبت کنیم فکر می کنم این اصول، (یرجع بعضها الی بعض) و ریشه و اصل همان ظهور است؛ و این حرف ما مطابق مشهور است؛ شما وقتی اصل عدم قرینه اجرا می کنید، می گویید ظاهرا همین مرادش بوده است و لذا به ظهور بر می گردانید؛ و لذا اصل عموم، اصل حقیقت، اطلاق و... طریق هستند برای اصل ظهور.
استاد علیدوست: بهتر است به جای اصل ظهور بگوییم مرجعیت ظهور تا اصل ظهور هم عرض اصل اطلاق، حقیقت و... واقع نشود چرا که اصل ظهور ریشه سایر اصول است.
الحمد لله رب العالمین    

۴۱۵ بازدید

نظر شما

کد امنیتی
مطالب بیشتر...
دانلود صوت جلسه
چکیده نکات

رابطه اطمینان و اصول لفظیه
اصل عدم قرینه و اصالة العموم
اصالة الحقیقة