فی اقتضاء الطلب عدم سقوط الواجب عند اتیانه لا بالاختیار و عدمه
بحث مزبور در غیر صیغه و مشابه آن نیز جاری است. مثال به اختلاف در سقوط خیار مجلس هر گاه افتراق به غیر اختیار باشد.
مثال به قتل نائم و ساقط از شاهق - البته بحث در فرض فقد قرینه است و مهم از اصل کبری قرینه شناسی است.
کلام محقق نایینی: صیغه و مشابهات آن از جهت ماده و هیأت انصراف به اختیار ندارد. مگر برخی مواد مثل تعظیم و تحقیر البته اگر ادعا شود که هیأت انصراف به صورت غیر جبر و قهر از غیر دارد پذیرفتنی است، چنان که شیخ انصاری فرموده است.
و اما طلب به دو دلیل به خصوص مقدور انصراف دارد.
1. تکلیف به غیر مقدور بی معنا است و غیر مأموربه است پس ساقط نمی‌شود.
2. حسن فاعلی لازم است و در غیر مقدور حسنی وجود ندارد.

قاعده الجمع جاری است حتی در صورتی که یک دلیل معارض بر دیگری مرجح دارد.
جریان قاعده چه وقتی که موجب تصرف در ظهور یک طرف در متعارضین شود و چه در وقتی که موجب تصرف در ظهور دو طرف شود.
معنای امکان در الجمع مهما امکن

بیان دیگر شیخ انصاری در مساله تقسیمات تعارض و مصادیق آن

بیان کلام محقق خراسانی در سنجه بقای موضوع