ملاحظات وارد بر پاسخ سوم
نقد سخن برخی از مراجع که گفته‌اند : قاضی ضامن است ولی ضمانت از بیت المال پرداخت می‌شود.
تعبیر روایات، فقها، قانون اساسی و قانون مجازات اسلامی غیر از این است.
مصلحت یا مسئولیت مبنای پرداخت خسارت از بیت المال

عدم جواز اصدار رای قضایی در فرض جهل
سبک کردن یا سنگین کردن فرآیند اثبات جرم
وثوق به گفته شاهد کافی است
سیاست افتراقی قضایی
وظیفه قاضی در فرض شک
نقد پاسخ های سه گانه گذشته
پاسخ اول و سه اشکال آن

هرگاه قاضی در عدالت شهود شک دارد حق قضاوت ندارد.
شیخ طوسی و شیخ مفید : با احراز اسلام یا ایمان شهود حق قضاوت دارد. چون اسلام با عدم ظهور فسق عدالت است یا با وجود اسلام حکم به عدالت می شود.
قاضی موظف است به فحص بپردازد.
ادله وجود فحص
آیا تزکیه خصم برای قضاوت کافی است یا کافی نیست ...

پاسخ به پرسش های سه گانه
پاسخ پرسش اول
معیار حسن ظاهر است ...
پاسخ پرسش سوم
اگر قاضی طبق موازین قضاوت کند و کشف خلاف شود، بیت المال ضمان او را میپردازد.
پاسخ پرسش دوم ...
بیان مسئله در دو فرض سیستم قضایی سنتی آزاد و سیستم قضایی متمرکز