حکم الشک فی کون واجب نفسیاً او غیریا؟
کم فایده بودن اصل بحث به دلیل قلت مورد یا عدم لکن در جوانب آن بحث های مفیدی صورت می‌گیرد.
بررسی از جهت اصل لفظی - اصل عملی و غیر این دو
تتبع؛
1. محقق خراسانی: اطلاق هیأت مقتضی نفسی بودن واجب است
2. شیخ انصاری مدلول هیأت را معنای حرفی می داند . آن را غیر قابل برای اطلاق و تقیید می بیند.
اطلاق به معنای شمول نیست بلکه تعیّن فردی خاص از دو فرد یا چند فرد است.
3. محقق اصفهانی: تعیّن واجب نفسی را قبول دارد لکن نه از باب بیان آخوند.

نسبت واجبات با مقاصد عالیه و ملاکات احکام - علل الشرائع
اشاره به مناسبات طرح این بحث در این جا.
واجبات متعلق تکلیف محصل غرض که مطلوبات اصلی است، هستند اشاره محقق خراسانی به این بحث
بیان اقتضای تحقیق: مقسم در نفسی و غیری ما وقع تحت تکلیف است بدون توجه به مقاصد یا ملاکات مگر ملاکی که موضوع حکم باشد مانند: اسکار و حرمت خمر

در نفسی انگاری و غیری انگاری واجب تهیئی دو مسلک وجود دارد. واجب تهیئی غیری است لکن وجوبش للغیر نه بالغیر.
نسبت الزامات عقلیه با تقسیم واجب به نفسی و غیری
واجبات:
1. شرعی محض 2. شرعی عقلی- ارشادی مولوی (با سند نقلی و عقلی یا سند عقلی فقط)
3. عقلی محض که شارع دخالت ندارد به دلیل لغویت یا تسلسل
اولی نفسی و غیری دارد.
دومی نیز همین طور.
نوع اول از قسم سوم: غیری عقلی است و نوع دوم از قسم سوم نیز عقلی است و لا ضیر فی جعله من النفسیات
غیری دو مرتبه تقسیم می‌شود.

ترکیز بر یک تعریف مشکل دارد لکن نمی توان کلاً نادیده گرفت.
نفسی: 1. ما وجب لنفسه 2. خودش متعلق وجوب است
3. وجوبش از وجوبی نیامده
غیری: این ویژگی ها را ندارد.
اولی چه غایة الغایات باشد چه از مبادی غایات باشد و محصّل غایات باشد.
عویصه واجب تهیئی که دو زیست است.
گویا اصحاب توجه نکرده اند و آن را در مقسم قرار نداده اند و به واقع کار نداشته اند.