تفسیر آیه 116«و قالوا اتخذالله ولداً»
تفسیر «قانتون» به قنوت در تکوین و تکون و در ظرف اختیار و شعور ... ادلّ آیات شاید آیه 18 از سوره حج باشد.
تفسیر آیه 117« بدیع السموات و الارض و اذا قضی امراً...»
معنای ابداع - بدیع وصف سموات یا وصف مبدِع و ترجیح دوم بر اول - اضافه به فاعل یا شبه مفعول به - اشتباه متن جوامع با اعراب گذاری مرحوم گرجی.
شبهه ماتریالیست ها و پاسخ به آن - خلق بعد العدم نه از عدم

نکات از آیه 114راجع به آوردن توریست به مساجد و اماکن با این که ادخال جنب، حائض و نجس (عین نجس) به این اماکن است.
در فرض وجود مصلحت اهم و نبود آن.
این آیات در ردّ اندیشه فرزند داری خداوند است!

شرح آیه کریمه 115
و لله المشرق و المغرب ...
1. ارتباط آیات - زمخشری
2. لله هم ملک حقیقی و هم اعتباری
(نقد رد ملک اعتباری که در تفسیر تسنیم هست ج 7 ص 312) و استفاده مهم از ملک اعتباری انگاری
3. توسعه در قبله از جهت مکان و از حیث جهت و بحث فقهی قبله
4. تفسیر وجه الله یوتی منه از امام صادق علیه السلام
مهم ترین پیام آیه: اعطای روی کرد موسع و راه گشا در مسائل و پرهیز از شکل گرایی مفرط است.

ادامه تفسیر آیه 114 از سوره مبارکه بقره -حکم ورود کفار و مشرکان (توریست و غیر توریست) به مساجد به بهانه تفسیر اولئک ما کان لهم ان یدخلوها الّا خائفین.
آیا بیان یک تکوین و پدیده ای دائم و آن چه در حکم الله و لوح محفوظ است، می باشد؟
یا بیان یک دستور با توجه به شأن و سبب نزول آیه.
به ویژه با توجه به روایت امام صادق علیه السلام فقد روی عنه علیه السلام :ان المراد بذلک قریش حین منعوا رسول الله صلی الله علیه و آله دخول مکه و المسجد الحرام.
و روی ان رسول الله صلی الله علیه و آله: امر ان ینادی الّا یحجن بعد هذا العام مشرک و لایظنون بالبیت عریان.
ولی به هر حال منع ورود کفار و مشرکان به مساجد و اماکن مقدس از این آیه در نمی‌آید و بالطبع حکم عوارض ثانوی -اقتضای آن هر چه یاشد- مساله دیگری است.
ورود دوباره قرآن به این مساله در آیه 28 سوره توبه انما المشرکون نجس فلایقربوا المسجد الحرام.
فتاوای فقها:
1. عدم جواز ورود مطلقا حتی با اذن مسلمان
2. احتیاط
3. با عدم هتک و رعایت موازین اشکال ندارد.