صحیح و اعم: شرایط به ثمر نشستن تبادر؛
1. اصل ثبوت آن در یک فرآیند منطقی - تا حدودی قابل پذیرش باشد.
2. مستند به حاق لفظ باشد نه مثل کثرت استعمال و ارتکاز غیر مستند به حاق لفظ.
3. اتصال آن به زمان شارع (استعمال معیار)
اثبات گزینه اول بر مدّعی آن است و امری شخصی است. مدّعی در انتقال آن به غیر، نیازمند طبیعی انگاری آن است.
گزینه دوم به تتبع، استقرا و اطراد در استعمال معلوم می‌شود. نظریه اصل در استعمالات حقیقت است در اینجا کارساز است.
گزینه سوم را باید با اصل عدم نقل، تشابه ازمان و استصحاب قهقری ثابت نمود.
اصل عدم نقل دو تقریب دارد: در شکل استصحاب قهقری و استصحاب معمولی.
این اصول عقلایی است و به نظر ما اعتبارش به سه نکته است؛ 1. افاده اطمینان 2. خیر الطرق المیسره 3. در مقام احتجاج

برخی علوم قطعا از مقدمات اجتهاد است لکن در مقدار تاثیر آن اختلاف است و به اختلاف روشی اجتهاد، مقدار احتیاج متفاوت خواهد بود؛ نظیر علم رجال بر مبنای قطعی (یا کالقطعی) بودن اخبار کتب اربعه و مبنای غیر آن.
مبنای مدرسه‌ای محقق خویی، احتیاج به رجال را مضاعف می‌کند.
اقول: استراحت از علم رجال، تنها بر مبنای قطعی - یا کالقطعی - گرفتن اخبار کتب اربعه نیست بلکه مبنای کفایت وثوق صدور بسیار مؤثر است.
روش فقاهت زیاد مؤثر است. روش مدرسه‌ای در مقابل روش تجمیع ظنون قبول انسداد و شبه آن و عدم قبول انسداد نیز اثرگذار در وجه حاجت به رجال هست.

نقد و بررسی کلام شیخ انصاری نسبت به واژه اطمینان
کف و سقف در واژه اطمینان
سه گانه : مطلق ظن - اطمینان - قطع و علم عقلی و منطقی
اطمینان واژه تعلیمی است.
لزوم بررسی آن چه پشت سر واژه اطمینان است
بررسی اقتضائات واژه تعلیمی
اطمینان به معنای : وثوق، غیر ظن معمولی، غیر قطع معمولی از واژه های معمولی است.
موقعیت اطمینان در اسناد شرعی و در آرای فقیهان
اعتبار فی الجمله اطمینان نزد همگان
بررسی اصل در اطمینان
اختلاف نظر قطعی در اعتبار اطمینان

بیان فرایند صحیح اثبات لزوم فحص از مرجح
حاکم در لزوم یا عدم لزوم فحص از مرجح عقل و سیره عقلا است.
عقل و عقلا فحص از مرجح را لازم میدانند تا مرز رسیدن به قطع، اطمینان یا خیر الطرق المیسرة
چند پرسش در اطراف تخییر