خارج فقه القضاء (1400-1401) - جلسه
مجازات های بازدارنده ارتباطی با مجازات های تبعی و تکمیلی ندارد. مجازات های اصلی مجازاتی است که قاون به طور مختص تعیین میکند. مجازات تکمیلی در اختیار قاضی است و مجازات تبعی، مجازات قهری است که بر مجرم تحمیل میشود. حوزه مجازات های تبعی حقوق اجتماعی شخص است.
محور سوم: سیاست افتراقی و تفاوت در ارکان تشکیل دهنده جرم. با خلق فضای مجازی پرسش هایی مطرح میشود مثل: حرز در محیط های رایانه ای و جرایم سایبری چون ورود به حریم خصوصی افراد، هتک حیثیت چگونه است؟
ترسیم خطوط کلی؛
1. هرگاه واقعیت یک جرم واحد باشد کار به محیط جرم نداریم. البته گاه مجازی بودن فضا مانع ایجاد میکند و قانون اقدام پیش میآید.
2. به کارکرد عناوین باید توجه کرد. البته عبور از توان ابتدائی داده های لغت راه کار فنی دارد.
در صورت شک بدوی باید به اطلاقات و قواعد فوقانی مراجعه کرد و با شک مستقر به اصول عملیه.
خارج فقه القضاء (1400-1401) - جلسه
اخلاق: امام رضا علیه السلام؛ من سأل التوفیق و لم یجتهد فقد استهزأ بنفسه
1. اجتهاد کانال عبور فیض از خداوند به انسان
2. هر تلاشی محمود و مشکور نیست باید با برنامه اجتهاد کرد در مسیر تقوا و علم
3. چهار روش برای اتلاف وقت: کار نکردن - کم کار کردن - بد کار کردن - کار بیهوده کردن
4. هر کاری را باید با نگاه دین ارزیابی کرد. حدیث؛ امام رضا علیه السلام: اعلموا انکم لاتشکرون الله بشئ بعد الایمان بالله و رسوله و بعد الاعتراف بحقوق اولیاء الله من آل محمد صلی الله علیه و آله احبّ الی الله من معاونتکم لاخوانکم المؤمنین علی دنیاهم.
نامه امام به مالک اشتر و بیان سیاست افتراقی در شدت عمل علیه یقه سفیدها - نامه 20 به زیادبن ابیه - نامه 40 و 41 - نامه 43 به ابن هُبیرة - نامه 45 به عثمان بن حنیف و ....
خارج فقه القضاء (1400-1401) - جلسه
صاغرا در روایت معاویة بن عمار دال بر مجازات مضاعف نیست. بین صاغرا و مصغرا فرق است.
اطلاق مقامی یا لفظی نافی مجازات افزون است.
روایت ... یغرّم قیمته مرّتین و توجیه آن - محدث مجلسی: این روایت مورد عمل قرار نگرفته است.
با ابتلای اجرای مجازاتهای اصلی، مجازاتهای جایگزین مطرح میشود.
مجازات یقه سفیدها و افراد دارای مسئولیت و تعیّن.
مواردی که از محل بحث خارج است، مثل جایی که بر جرم یقه سفیدها عنوان مستقل دیگری در تعیّن خارجی مترتب شود.
دلالت عقل - آیات قرآن و روایات شریف دال بر تشدید مجازات - دلالت عقل در حدّ اقتضا است.
آیه 30 سوره احزاب بعلاوه روایات دال بر عدم معذوریت عالم.
نامههای حضرت امیر علیه السلام در نهج البلاغه شریف مثل نامه 53.
خارج فقه القضاء (1400-1401) - جلسه
از مظاهر مجازات تبعی و تکمیلی اضافه شدن ثلث دیه بر دیه قتل در اشهر حرم است - دو معنا برای اشهر حرم - قتل در مکه نیز موجب اضافه شدن ثلث دیه است - تغلیظ دیه در ماده 299 و 555 - مخالفت برخی با اصل تغلیظ دیه
تغلیظ از جهت اشخاص در زنای شیخ و شیخه که علاوه بر رجم صد تازیانه اضافه میشود.
تحقیق در مساله:
1. خروج مواردی که از اول تغلیظ و تشدید از طرف خود شارع صورت گرفته است. نظیر دو موردی که فوقاً گذشت
2. اگر همراه با عمل مجرمانه، عمل دیگری که در تعیّن مستقل است تحقق پذیرد، در این جا تغلیظ و تشدید صورت میگیرد و ربطی به مجازات تبعی و تکمیلی ندارد.
3. گسست مستقل بودن عنوان مقارن از اصل عمل مجرمانه گاه سخت است. روایت معاویة بن عمار نسبت به قتل پناهنده به حرم.