مقصد اول اصول فقه (1404-1405) - جلسه
نسبت واجبات با مقاصد عالیه و ملاکات احکام - علل الشرائع
اشاره به مناسبات طرح این بحث در این جا.
واجبات متعلق تکلیف محصل غرض که مطلوبات اصلی است، هستند اشاره محقق خراسانی به این بحث
بیان اقتضای تحقیق: مقسم در نفسی و غیری ما وقع تحت تکلیف است بدون توجه به مقاصد یا ملاکات مگر ملاکی که موضوع حکم باشد مانند: اسکار و حرمت خمر
مقصد اول اصول فقه (1404-1405) - جلسه
درس اخلاق - نهاد اعتدال و پرهیز از افراط و تفریط در اسلام
و کذلک جعلناکم امة وسطاً - غلو و تقصیر بلیّه زندگی دین و دنیوی همه انسان ها - بلیه ای فراگیر - یک مسلمان چند هزار مرتبه در نماز میگوید: اهدنا الصراط المستقیم - ویژگی صراط مستقیم اعتدال است. غلو یا تقصیر گاه با خود حرمت های دیگر میآورد.
تقسیم واجب به نفسی و غیری - منشأ این تقسیم تفسیر مشهور از نفسی و غیری - اشکال بر تفسیر مشهور - بیان محقق خراسانی و شیخ انصاری از تفسیر واجب نفسی و غیری
مقصد اول اصول فقه (1404-1405) - جلسه
طرق دیگر غیر از طریق صاحب فصول برای حل معضل
1. طرح وجوب نفسی تهیّئی - وجوب للغیر در مقابل وجوب بالغیر. نقد: یقال که این نظر دلیل ندارد مگر به وجهی که میآید توجیه شود.
2. انکار وجوب شرعی و اکتفا به ادراک عقل که تعجیز مولی از تکلیف ش قبیح است با وجود مقتضی برای آن.
این راه در مقابل راه قبل مطرح شده است.
اشکال برخی بر بیان محقق خویی. فتامل که اشکال وارد نیست.
پس حل عویصه غیر از راه صاحب فصول:
الف. وجوب تهیئی
ب. ارشادی عقلی: شرعی و غیر شرعی
آیا وجوب شرعی از طریق وجوب ارشادی عقلی در میآید؟
محقق نایینی معتقد است در میآید و محقق خویی ظاهر کلامش این است که در نمیآید.
محقق نایینی از طریق وجوب قهری قائل است که در میآید، لکن وجوب قهری اساس اختلاف نیست. ما قائل هستیم که در میآید.