به دلیل ارتباط غنا و موسیقی به مفاهیم لهو، لعب، لغو و باطل لازم است این مفاهیم تا حد امکان حکما و موضوعا روشن شود.
این مفاهیم علی رغم بسامد فقهی و شرعی مفهوما و حکما غریب مانده است.
آنچه از شیخ انصاری راجع به معنای لهو و لعب گذشت شاهد این ادعا است.
کلمات سایر فقها روشن تر نیست.
در لغت، لهو به سرگرمی به آنچه مهم نیست و اعراض از آنچه اهم است یا مهم همراه با نوعی استمرار تفسیر شده است.
لعب به معنای بازیچه و بازی هرچند استمراری در آن نباشد، معنا شده است.
لغو، بیشتر کلام بیهوده است و باطل مقابل حق به کار میرود.

ادامه گزارش از مکاسب شیخ اعظم در بحث غنا
1. اشاره به مخالفت برخی چون فیض کاشانی و محقق سبزواری با حرمت اصل غنا
ظاهرا مخالفان مقارنات حرام غنا را، حرام میدانند و آنها را واسطه در ثبوت حرمت به اصل غنا نمیدانند.
2. مخالفت برخی با اصل تحقق غنا در مراثی
3. تفصیل برخی در حرمت غنا با این استدلال که ادله قرائت قرآن و ابکا و رثا اطلاق دارد. ادله حرمت غنا هم اطلاق دارد. نسبت عام و خاص من وجه است و در مجمع هر دو ساقط میشوند و به اصل جواز قائل میشویم.
نقد شیخ انصاری
ان ادلة المستحبات لا تقارن ادلة المحرمات
اشاره به قانون مهم عدم مقاومت غیر الزام در مقابل الزام
نقد محقق ایروانی بر شیخ و زیر سوال بردن این قانون

ادامه گزارش از مکاسب شیخ در بحث از غنا
شیخ انصاری در عناصر شماری لهو به دو عنصر اشاره میکند و میفرماید :
ان اللهو یتحقق بامرین (احد امرین)
1. قصد تلهی هرچند نزد مستمعین لهو نباشد
2. لهو بودن نزد مستمعین هرچند خواننده قصد لهو نداشته باشد
وی مرجع در مفهوم شناسی لهو را عرف عام میداند و حاکم به تحقق لهو در خارج را وجدان (یافتن) خود شخص میداند.
ایشان اشاره میکند که برخی مخالفت ها با اصل حرمت غنا یا با تحقق آن در برخی از موارد یا با حرمت آن در بعضی از موارد شده است. (به تفاوت این سه توجه شود)

فقه غنا و موسیقی
تفاوت غنا و موسیقی
غنا به معنای آواز خوانی و موسیقی به معنای نواختن آلات است.
گزارشی از مکاسب شیخ انصاری از غنا
موقعیت فقهی حرمت غنا :
لا خلاف فی حرمته فی الجملة
موقعیت شرعی غنا
اشاره به روایات وارد در ذیل آیات قرآنی
اشکال بر استدلال بر این روایات از طرف شیخ :
غنا از جنس صوت است و این روایات، غنا از جنس صوت را ثابت نمیکند.
پاسخ شیخ به این اشکال و استنتاج حرمت غنا از جنس صوت
داده های لغت راجع به تفسیر غنا
نقد نظر شیخ