تفسیر صحیح انما اقضی بینکم این نیست که قاضی به علم خود یا اسباب علم خود توجه نکند بلکه این است که با قضاوت واقع عوض نمی‌شود حتی اگر قاضی پیامبر صلی الله علیه وآله باشند.
اشاره به مزایا و مشکلات هر کدام از دو سیستم. حکم به عدل هدف اولی و اولا است و فصل خصومت هدف ثانوی. لزوم اعتدال در مساله و مطرح نکردن وجوه غیر موثر
ردّ اطلاق گرایی در سایر موارد - بنابر سیستم حاکمیت ادله آزاد رتبه بندی ادله و امارات ناموجه است. اصولا بنابراین سیستم یک دلیل بیش نداریم و آن قناعت وجدان قاضی است و بقیه طریقیت به این پدیده دارند و هیچ رتبه بندی بین آن ها نیست، همه در صف واحد هستند.

بررسی ماده 37 از قانون مدنی؛ متن قانون:
اگر متصرفِ فعلی، اقرار کند که ملک سابقا مال مدعی او بوده است، در این صورت مشارالیه نمی‌تواند برای ردّ ادعای مالکیت شخص مزبور به تصرف خود، استناد کند، مگر اینکه ثابت نماید که ملک به ناقل صحیح به او منتقل شده است.
موقعیت فقهی مفاد قاعده: مورد قبول جمعی از فقها و مطابق قاعده ای(انقلاب دعوا) است که قبول دارند.
نقد اطلاق گرایی قانون گذار در این قاعده و ترتیب اثر بر اقرار به طور مطلق و عدم اعتنا به ید علی الاطلاق.
متن پیشنهادی برای تکمیل ماده: در مواردی که ید همراه با قرائنی چون طول مدت ید و عدم اعتراض مدعیِ آگاه به تصرف ذوالید باشد، مقام قضایی می‌تواند با این قرائن، معامله قرینه بر انتقال ملک کند.
بیان شبهه و جواب آن - بازخوانی پرونده فدک با توجه به آن چه گذشت.

ادب مواجهه، جدل و رد در قرآن کریم
قرآن کیمیا است
آموزش قرآن دو قسم است :
مستقیم و غیر مستقیم
آموزش غیر مستقیم آن در آیات جدال نیز هست :
قل لا تسالون عما اجرمنا و لا نسال عما تعملون
قال انی لعملکم من القالین
و ان کذبوک فقل لی عملی و لکم عملکم انتم بریئون مما اعمل و انا بری مما تعملون
در مواجهه و رد باید :
1. کلام طرف کاملا دیده شود. بلکه سایر موضع گیری ها و کلمات دیگر طرف هم دیده شود. (نظام حلقوی و هرمی)
2. نیت خوانی نشود. پای حدس به میان نیاید هرچند توجیه با رد هم نباید باشد.
3. نوشته و فعل شخص نقد شود نه خود شخص (به آیات فوق توجه شود)
4. سهمی از تتبع، فهم و تحقیق برای طرف قائل باشد. "خود حق انگاری علی الاطلاق " نباشد.
5. از تعابیر تند که در قدیم رایج بوده پرهیز شود.
ادامه کلام در رتبه بندی امارات
اشکال بر کسانی که قائل اند با اقرار ذو الید، مدعی منکر و ذو الید مدعی میشود با این همه ذو الید را خلع ید نمیکنند تنها به این دلیل که انقلاب مزبور مجوز خلع ید نیست.
خلع ید دلیل میخواهد و چنین دلیلی در مقام، وجود ندارد.

نکاتی راجع به گستره اعتبار اقرار - لزوم توجه به شخصیت واقعی مقرّ - تشکیل پرونده شخصیت از مقدمات واجبِ حکم به قسط و عدل است.
نقد محقق نایینی در اطلاق گرایی نسبت به اقرار - وی معتقد است مقرّ مواخَذ به اقرارش می‌شود حتی در فرض علم به کذب اقرار.
لذا در فرض اقرار ذوالید هر چند توضیح بدهد که خریده است، دعوا منقلب می‌شود(ذوالید مدّعی به حساب می‌آید و مدّعی، منکر به حساب می‌آید)
محقق نایینی جواب کسانی را می‌دهد که می‌گویند: با علم یا بینه بر این مال که سابقاً مال دیگری بوده است دعوا منقلب نمی‌شود پس چرا با اقرار دعوا منقلب می‌شود؟ اقراری که در امتدادش گفته شده: مال به من منتقل شده است. نقض محقق نایینی به دو اقرار نسبت به یک عین برای دو نفر.