جمع بین دو قاعده اصولی که اشاره شد و متعارض مینماید با این توضیح :
درست است که انجام واجب و مستحب باید با اسباب حلال باشد و ادله آنها نسبت به شمول حسه حرام ضیق ذاتی دارد.
لکن هرگاه انجام واجب منحصر به مقدمه حرام باشد، در اینجا بحث تعارض و تزاحم پیش می آید.
در تعارض ادله را نگاه میکنند و در تزاحم قاعده اهم و مهم پیش می آید.
و اینکه گفته شود توقف بر مقدمه حرام معجز شرعی است، و معجز شرعی مثل معجز عقلی است پس وجوبی نخواهد بود، کلام صحیحی نیست زیرا با انحصار انجام واجب در مقدمه حرام باید آنچه بیان گردید اجرا شود.
کلام صاحب جواهر و محقق خویی در مساله
تحقیق
به نظر ما آنچه در استثنای غنا در مراثی گفته شد آمیختی از مطالب قابل دفاع و قابل نقد است.
نهایتا استثنای غنا در مراثی ثابت نیست مگر گفته شود اصولا غنای حرام با تعریف مضیقی که دارد در مراثی محقق نمیشود.

جلسه بیست و ششم 1400 - 1402
جلسه سوم 1401 - 1402
استثنای حداء (خواندن برای شتر در مسیر) از حرمت غنا توسط برخی فقها به دلیل معتبره سکونی و مخالفت مشهور با آن به دلیل تعارض روایت با روایت فضل هاشمی و یک روایت مرسله و احتمال تقیه در روایت سکونی.
ضمن اینکه با تفسیر خاص از غنای محرم، حداء از غنای محرم موضوعا خارج است.
تغنی در مراثی مورد دیگری از استثنا است.
محقق نراقی ادله ای برای استثنا آورده است. و مخالفت مخالفان را جواب داده است.
دو قاعده مهم
فعل واجب و مستحب باید با اسباب حلال باشد؛ پس نمیتوان با غنا که به حسب فرض حرام است مرثیه سرایی کرد.
جواب محقق نراقی از این اشکال

ادامه گزارش از مکاسب شیخ اعظم در بحث غنا
1. اشاره به مخالفت برخی چون فیض کاشانی و محقق سبزواری با حرمت اصل غنا
ظاهرا مخالفان مقارنات حرام غنا را، حرام میدانند و آنها را واسطه در ثبوت حرمت به اصل غنا نمیدانند.
2. مخالفت برخی با اصل تحقق غنا در مراثی
3. تفصیل برخی در حرمت غنا با این استدلال که ادله قرائت قرآن و ابکا و رثا اطلاق دارد. ادله حرمت غنا هم اطلاق دارد. نسبت عام و خاص من وجه است و در مجمع هر دو ساقط میشوند و به اصل جواز قائل میشویم.
نقد شیخ انصاری
ان ادلة المستحبات لا تقارن ادلة المحرمات
اشاره به قانون مهم عدم مقاومت غیر الزام در مقابل الزام
نقد محقق ایروانی بر شیخ و زیر سوال بردن این قانون