بیان مقتضای تحقیق در مساله تقلید و غیر علم در اصول دین
1. تمسک به اجماع باطل است با منع صغرا و کبرای آن معتمد نصوص و ادراک عقل است و ضروریات ظاهره است در نصوص نیز باید قدر متیقن گرفت - واقعیات خارجه را نیز باید در نظر گرفت.
2. معیار علم و ایمان و معرفت بود که اقرار و شهادت حاصل آن باشد ولی ظن و تقلید و نحوهما نبود، چنان که قدرت داشتن بر استدلال نیز نبود.
3. تقلید مفید ظن است کلیت ندارد.
تقلید برای عوام کثیرا ما علم و قرار می آورد در این صورت کافی است البته نه بما هو تقلید بلکه بما هو علم.
4. معارف دین غیر احکام 2 قسم است.
اصول و دعائم دین - سایر معارف که ایمان اجمالی به آن ها لازم است. مثل... توصیه به احتیاط و حزم نسبت به خود و دیگران (گلایه از برخی رفتارها) البته گفتگو و تفکر در غیر حوزه ممنوعه اشکال ندارد
5. مواردی روشن نیست. می توان به قدر متیقن اکتفاء کرد.

شیخ انصاری و تعیین حدود اصول دین یعنی آن چه معرفت به آن لازم است:
1. در معرفت رب: تصدیق به وجود واجب صفات ثبوتی راجع به علم و قدرت نفی صفات راجع حاجت و حدوث. لایصدر منه القبیح فعلا او ترکا
مراد از معرفت: رکوز در اعتقاد مکلف و لو نتواند تخصصی بیان کند.
2. در معرفت نبی: معرفت شخص با نسب معروف او و تصدیق به نبوت و صدق او
اعتقاد به عصمت از اول عمر تا آخر لازم نیست - بله بقیه امور مربوط به وی واجب است.استدلال بر متمکن
3. در معرفت ائمه علیهم السلام: معرفت به نسب و تصدیق به هادی بودن آن ها و وجوب انقیاد از ایشان.
در عصمت ایشان دو وجه است.
4. در تصدیق بما جاء به النبی صلی الله علیه و آله: تصدیق به متواترات از احوال مبدأ و معاد مانند: عذاب و سوال در قبر و معاد جسمانی و حساب و صراط و میزان و جنت و نار اجمالا.
البته قدر مسلم معرفت اعتقاد به معاد جسمانی و بقیه مسلم نیست.
لکن یمکن ان یقال: عدم انکار کافی است نه وجوب اعتقاد.
نقد کلام شیخ انصاری در مقام و بیان برخی نکات افزون

احادیث در بیان حالات شخص نسبت به اعتقادات
1. روایت محمد بن سالم
2. روایت سلیم بن قیس از امیرالمومنین علیه السلام
اعتبار به شهادت -اقرار- ایمان - معرفت
این روایات حدود دین را بیان می کند لکن حدود اعتقاد هم معلوم می شود.
3. روایت ابوبصیر: شهادت و ردّ جهل
4. روایت عیسی بن اسری ابوالیسع
5. روایت دیگر ابوالیسع تاکید بر شهادت و اقرار و معرفت و ایمان
6. و... لزوم معرفت و ردّ جهل
7. روایت کفایت توقف و عدم انکار برای عدم کفر

شرح استعمال ماده ظن و رجاء نسبت به قیامت - نفس سوال معلوم می کند که استعمال ماده ظن در معنای علم و یقین متعارف بین مردم نبوده است. جواب امام علیه السلام
استعمال لفظ از طرف منافقین به معنای شک است - تقسیم آخر حدیث ظن مربوط به آخرت و ظن مربوط به دنیا
اخبار یا انشاء؟ تنصیص اهل لغت یقین عِیان و یقین تدبر - یقین عیان را شک نگویند.
عدم کفایت ظن در امر آخرت چه از اصول دین باشد و چه نباشد.
روایات: روایت محمد بن سالم