مقصد اول اصول فقه (1403-1404) - جلسه
امکان یا عدم امکان اصالة تعبدیة از نصوص شرعی
استدلال محقق حلی به آیه 5 از سوره بینة برای اصالت تعبد در واجبات - بیان آیه استدلال به آیه 9 بینة برای مقصود از سه طریق:
1. لام برای غایت باشد و حصر هدف از اوامر الاهی در عبادة الله
2. لام زائد باشد و حصر مامور به الاهی در عبادة الله
3. از مخلصین له الدین بنابراین که دین مجموعه اعمال و عقائد باشد.
رفع یک اشتباه: در آیه «دین القیمة» به نحو اضافه است نه صفت و موصوف.
مقصد اول اصول فقه (1403-1404) - جلسه
1. لزوم بررسی دلالت ادلهی خاصه از قرآن و روایات
2. راجع به امکان اعتبار قصد الامر یا قصد الوجوب و قصد وجه و... اختلاف است و حق امکان اعتبار آن است.
پس میتوان از اطلاق همان صیغهی اول استفاده کرد، هر چند به آن نیازی نیست.
3. امکان تمسک به اطلاق از طریق اطلاق مقامی و نیامدن امر دوم و متمّم جعل.
4. با حضور شک در مساله، مورد مجرای اصل برائت است نه اصل اشتغال یا ادراک قطعی عقل به احتیاط
5. در مورد ادله خاصه بحث و گفتگو است.
مقدمه اصول فقه (1402-1403) - جلسه
درس اخلاق: حدیث اخلاص
ادامه بحث از ما به تحصل القربة و ما یحصّل العبادیة و حل معضل برخی از قصد قربت انگاشته شده ها
1. به هر حال باید نسبتی با خداوند در مرحلهای داشته باشد که در آن مرحله غیر خداوند حضور ندارد و این را با وجدان میتوان یافت.
در مرحلهای خداوند را پرستش میکند و... حتی در عبادات استیجاری و لذا حرف ما در جلسه گذشته با روایاتی مثل «ان خیر شریک» و آیه و ما یؤمن اکثرهم بالله الّا و هم مشرکون منافات ندارد.
اشاره به نزاع مثل محقق اصفهانی و روحانی.
البته نگاه کلامی به مساله نیز گاه در آیات و روایات منعکس شده که از نگاه فقه سخت گیرانه تر است اما همیشه در فقه به جمع ادله میپردازند.
با این حساب وضعیت دو قصد طولی هم تصویر میشود مثلا برای نزول باران دو رکعت نماز برای خداوند میخواند.
البته همه این ها فقه بود و خبر از تفضل خداوند و الّا روایات اخلاص عجیب است عجیب!
مقدمه اصول فقه (1402-1403) - جلسه
بررسی مساله نیت در عبادات بر مستوای عقل و نقل - اقتضای عقل بطلان عباداتی است که بقصد امر انجام نمیشود - با تحکیم عقل حال عبادات اصلاح نمیشود.
روایات مبیّن اقسام عبادات به حسب قصد عبادت کننده.
بررسی روایات در مساله ضرورت فقه بر صحت عبادات که به قصدهای مختلف انجام میشود.
روایت امیرالمؤمنین علیه السلام - امام حسین علیه السلام و امام صادق علیه السلام در این باره - حلّ عویصه با این نگاه اجر خداوند حتی برای عبادت با قصد امر تفضل است.عبادت اجر است و اجر اجر ندارد - تصحیح عبادات استیجاری - باید به خداوند نسبتی داشته باشد همین قدر کافی است - استحقاق ثواب غیر از عبادیت عمل است.