جلسه بیست و هشتم 1400-1402
جلسه هفتم 1401-1402
ضابطه جواز حق رجوع
هرگاه در دو سبب طولی مقتضی ضمان باشد جواز رجوع به هردو ثابت است هرچند ممکن است به خاطر جهل و غرور استقرار ضمان بریکی از اسباب باشد.
مثلا کسی طعام دیگری را غصب کند و به ثالث دهد و او اتلاف نماید.
سبب اول ضمان به ید دارد
سبب دوم ضمان به اتلاف دارد
لکن گاه در همه اسباب طولی اقتضای ضمان نیست مانند گذارنده پانسمان در بدن مریض یا پزشک معالج در فرض کوتاهی اسکراب که کنترل کننده نهایی است.
یا حفار برای خدمت رسانی با کوتاهی کنترلچی نهایی.
توضیحاتی پیرامون اصل حسن نیت و تعاقب ایدی.

اشکالات بر متن دراسات فی ولایة الفقیه
1. اگر مشروعیت حکومت بر مردم را به رأی ایشان دانستیم باید به قرار بین مردم و حاکمیت هم در اعتراض بر حکومت توجه شود. قهراً صرف فساد اساسی حکومت تنها مجوز اعتراض نخواهد بود.
2. آن چه گفته شده ضمانت اجرا ندارد. در شریعت مطهر راه های اعتراض گسترده تر دیده شده است. نقل کلام پوپر فیلسوف انگلیسی که دموکراسی به معنای حاکمیت مردم نیست؛ مردم یا اکثریت هیچ گاه حکومت نکرده‌اند باید به حق عزل و اعتراض توجه کرد و ...
3. تکیه بر صدور معصیت در عزل حاکمان کافی نیست باید تکیه بر عدم رعایت مصلحت ملت و امت هم کرد.
4. نصیحت در کلام پیامبر صلی الله علیه و آله صرف موعظه نیست بلکه خیرخواهی است.
تلاش ائمه علیهم السلام بر بالا بردن حق اعتراض مردم بر حاکمان- کلام معاویه در این باره- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و سازکار اعتراض مردم.

درس اخلاق: انما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق
ظاهرا سند روایت قابل دفاع نیست لکن مفاد آن مسلم است تعبیر انما می‌تواند برای تحقیق باشد نه حصر.
تعبیر تتمیم مکارم اخلاق گویای پیشگامی اسلام در این زمینه است هرچند موسس نیست لکن چاووشی این جهت است.
بعثت پیامبر بعثت تتمیم مکارم اخلاق بود.
با کمال تأسف این پیامبر صلی الله علیه و آله با این شعار مبتلی به مسلمانانی شد که به قتل و سبّ و لعن و تهمت زدن به مخالفان خود اصرار دارند و هیچ متوجه رفتار و گفتار ناموزون خود نیستند.
این روزها از وحدت (البته همگرایی بهتر است) شیعه و سنی صحبت می‌شود، برخی دوستان خود را تحمل نمی‌کنند، چون دقیقا مثل آن ها حرف نمی‌زنند و فکر نمی‌کنند.
شعار این ها این است: هر کس دقیقا مثل من فکر نمی‌کند علیه من است و هر کس علیه من است هیچ بهره ای از حقوق ندارد، حتی می‌شود به او تهمت زد.
مساله سوم از عروه - بیان صور احتیاط - بیان سه صورت: 1. احتیاط در فعل 2. احتیاط در ترک 3. احتیاط در جمع بین فعلین.
عدم جامعیت این بیان به چند مثال - وجود حجت به جای قطع - جمع بین ترکین یا فعل و ترک - تصور احتیاط در قصر و اتمام به خواندن یک نماز 4 رکعتی با بیان و نقد آن.

جواب دلیل عقلی بر عدم جواز تشکیل حکومت در عصر غیبت براساس شریعت
1. مفسده مورد اشاره لازمه جداناپذیر حکومت نیست
2. ادعای غالبی بودن نیز ثابت نیست
3. در احکام عقلی غلبه فایده ندارد زیرا موضوع و مناط یکی است
4. به مدیریت صاحبان قدرت نیز وابسته است
5. حکومت براساس شریعت دارای آثار مثبت بسیاری است
6. ...