تاثیر زمان و مکان در استنباط فی الجمله قابل انکار احد نیست. و کسی هم انکار نکرده است.
کلامی از محقق نایینی در اینباره
تحلیل عوامل موثر در تغییر حکم
1. استحاله، استهلاک و انقلاب
2. تغییر در کارکرد مصداق
3. تغییر در فرآیند تولید
4. عروض عوارض ثانوی
5. تغییر نهاد ها
مثال برای هرکدام
لزوم پرهیز از افراط و تفریط در اینباره
اشاره به بحث زکات و احتکار و تغییرات معاصر

جواز یا عدم جواز اجرای حدود در عصر غیبت
اشاره به آیات 15 و 16 از سوره مبارکه نساء ، 33 و 34 و 38 و 39 از سوره مبارکه مائده و آیات 2 و 4 و 5 از سوره مبارکه نور
اقوال در مساله تا پنج قول

10. استصحاب استقبالی یا صبر تا یک سال فی الجمله
گزارشی از استصحاب استقبالی
ماده 431 از قانون مجازات اسلامی مصوب 1370
ماده 461 مصوب 1392 و 672 و 674

اجرت شاهد - کاتب - مترجم و سایر مرتبطان. کلمات فقها نسبت به شاهد: لایجوز بحال - عدم جواز بر تحمل و بر اقامه در فرض تعین و عدم
دو نکته: 1. آیا حرمت اخذ مبتنی بر قول به وجوب تحمل و اقامه است؟
2. اگر نیازمند صرف مال است چگونه می‌شود؟ آیا پول‌ی که خرج می‌کند می‌تواند مطالبه کند؟ آیا می‌تواند اخذ اجرت کند؟
شهید ثانی: جایز است چون اقامت و ادای شهادت واجب است نه سعی برای آن - اشکال بر جواز.
شیخ انصاری: وجوب تحمل شهادت یکی از اقوال در مساله است چنان که آیه به آن فرمان می‌دهد. چنان که ادای شهادت نیز واجب است.
حرمت اخذ اجرت: با عینی بودن وجوب معلوم است اما با کفایی بودن مستفاد از ادله این است که تحمل و ادا حق مشهود له است فلایقابل بالعوض و الّا ادای حق شخص از مال خودش می‌شود که اکل مال به باطل است.
برای اسقاط از غیر هم نمی‌توان اجرت گرفت.
عدم فرق بین مسافت زیاد و عدم - بذل مال واجب نیست - شاهد برای شهادتش حضور دادگاه را بر خود مطالبه می‌کند.