تحقیق در مسئله
تعیین دقیق محل نزاع
1. محل نزاع جایی نیست که دلیلی به خاطر فقدان شرایط حجیت ساقط گردیده است. بلکه مقتضی حجیت دارد فقط مبتلا به معارض است. بنابر این نقض اول محقق خویی بر مرحوم نایینی وارد نیست.
2. محل نزاع وقتی است که هر طرف تعارض مستقلا حجت است؛ نه با انضمام. بنابراین نقض سوم مرحوم آقای خویی بر مرحوم نایینی وارد نیست.

بررسی دلالی دسته روایات محتمل بر استصحاب طبق کلام محقق خراسانی

مراد از کلی در کلام محقق خویی

سوال: وقتی رابطه موضوع، متعلق، مصداق این ها و مناط حکم رابطه علیت یا شبه آن است پس با تغییر در ناحیه این ها حقیقتاً حکم هم تغییر می‌کند و نسبت تغییر به حکم مسامحه نیست؟
جواب: این گفته صحیح است لکن باید توجه کنید که نسبت تغییر به حکم از باب وصف به حال متعلق است. در واقع این موارد تغییر کرده، حکم این موارد رفته، موارد جدید آمده و حکم دیگری آمده است.
نحو سوم از تغییر، تغییر به دلیل عروض جالات ثانوی مکلف یا به دلیل تزاحمات است. تغییر در اینجا به دلیل تغییر در زمینه اجرای حکم است که ربطی به دو تغییر قبل ندارد.
این تغییر مورد قبول همه و البته در مصادیق آن اختلاف است.(چند مثال اختلافی زده شد)
نحو چهارم از تغییر، تغییر در اجرای حکم است. نظیر تغییر برای تعیین درجه صدمه بر بینایی و شنوایی و برای تعیین ارش