سوال: آیا درست است قانون گذار در امارات دخالت مصداقی کند؟ مثلا ید طولانی مدت با کوتاه مدت را جداگانه یا سکوت طولانی مدعی آگاه را اماره به نفع طرف مقابل قرار دهد؟
یا این امور را باید واگذار کند؟
جواب: موارد متفاوت است - توضیح در درس داده شده است.
ارائه نمونه‌هایی از فراست قضات
جواب محقق نایینی از شبهه مطرح در اطراف فدک
ابهام در جواب محقق نایینی و ناتوانی آن از حل اشکال متوهم.
جواب دوم: مدعی باید در ادعای خود قاطع باشد و ابوبکر در ادعای خود قاطع نبود.
نقد جواب دوم: عدم کلیت وجود قطع برای مدعی

بررسی ماده 37 از قانون مدنی؛ متن قانون:
اگر متصرفِ فعلی، اقرار کند که ملک سابقا مال مدعی او بوده است، در این صورت مشارالیه نمی‌تواند برای ردّ ادعای مالکیت شخص مزبور به تصرف خود، استناد کند، مگر اینکه ثابت نماید که ملک به ناقل صحیح به او منتقل شده است.
موقعیت فقهی مفاد قاعده: مورد قبول جمعی از فقها و مطابق قاعده ای(انقلاب دعوا) است که قبول دارند.
نقد اطلاق گرایی قانون گذار در این قاعده و ترتیب اثر بر اقرار به طور مطلق و عدم اعتنا به ید علی الاطلاق.
متن پیشنهادی برای تکمیل ماده: در مواردی که ید همراه با قرائنی چون طول مدت ید و عدم اعتراض مدعیِ آگاه به تصرف ذوالید باشد، مقام قضایی می‌تواند با این قرائن، معامله قرینه بر انتقال ملک کند.
بیان شبهه و جواب آن - بازخوانی پرونده فدک با توجه به آن چه گذشت.

نمی‌توان از سویی قایل به انقلاب (ذوالید را مدعی و طرف مقابل را منکر قرار دادن) شد و ذوالید را خلع ید نکرد و مال را از او نگرفت.(بیان مساله و ملازمه)
نقل نقد محقق بجنوردی بر عراقی به قرار ذیل: وقتی ید اماره و استصحاب اصل عملی است باید ید مقدم بر استصحاب باشد پس نباید ذوالید خلع ید شود.
نقد نقد محقق بجنوردی: محقق عراقی بدان نکته توجه دارد لکن می‌فرماید: وقتی انقلاب را می‌پذیرید باید به لازم آن هم پای بند باشید.البته مطلق گرایی های موجود در کلمات قابل نقد است.مثلا قول به تقدم ید به طور مطلق بر استصحاب یا تقدم استصحاب مطلقا بر ید مشکل دارد.(توضیح)

ادب مواجهه، جدل و رد در قرآن کریم
قرآن کیمیا است
آموزش قرآن دو قسم است :
مستقیم و غیر مستقیم
آموزش غیر مستقیم آن در آیات جدال نیز هست :
قل لا تسالون عما اجرمنا و لا نسال عما تعملون
قال انی لعملکم من القالین
و ان کذبوک فقل لی عملی و لکم عملکم انتم بریئون مما اعمل و انا بری مما تعملون
در مواجهه و رد باید :
1. کلام طرف کاملا دیده شود. بلکه سایر موضع گیری ها و کلمات دیگر طرف هم دیده شود. (نظام حلقوی و هرمی)
2. نیت خوانی نشود. پای حدس به میان نیاید هرچند توجیه با رد هم نباید باشد.
3. نوشته و فعل شخص نقد شود نه خود شخص (به آیات فوق توجه شود)
4. سهمی از تتبع، فهم و تحقیق برای طرف قائل باشد. "خود حق انگاری علی الاطلاق " نباشد.
5. از تعابیر تند که در قدیم رایج بوده پرهیز شود.
ادامه کلام در رتبه بندی امارات
اشکال بر کسانی که قائل اند با اقرار ذو الید، مدعی منکر و ذو الید مدعی میشود با این همه ذو الید را خلع ید نمیکنند تنها به این دلیل که انقلاب مزبور مجوز خلع ید نیست.
خلع ید دلیل میخواهد و چنین دلیلی در مقام، وجود ندارد.