header

خارج فقه القضاء (1400-1401) - جلسه 93

خارج فقه القضاء (1400-1401)

صاغرا در روایت معاویة بن عمار دال بر مجازات مضاعف نیست. بین صاغرا و مصغرا فرق است.
اطلاق مقامی یا لفظی نافی مجازات افزون است.
روایت ... یغرّم قیمته مرّتین و توجیه آن - محدث مجلسی: این روایت مورد عمل قرار نگرفته است.
با ابتلای اجرای مجازات‌های اصلی، مجازات‌های جایگزین مطرح می‌شود.
مجازات یقه سفیدها و افراد دارای مسئولیت و تعیّن.
مواردی که از محل بحث خارج است، مثل جایی که بر جرم یقه سفیدها عنوان مستقل دیگری در تعیّن خارجی مترتب شود.
دلالت عقل - آیات قرآن و روایات شریف دال بر تشدید مجازات - دلالت عقل در حدّ اقتضا است.
آیه 30 سوره احزاب بعلاوه روایات دال بر عدم معذوریت عالم.
نامه‌های حضرت امیر علیه السلام در نهج البلاغه شریف مثل نامه 53.

خارج فقه القضاء (1400-1401) - جلسه 92

خارج فقه القضاء (1400-1401)

از مظاهر مجازات تبعی و تکمیلی اضافه شدن ثلث دیه بر دیه قتل در اشهر حرم است - دو معنا برای اشهر حرم - قتل در مکه نیز موجب اضافه شدن ثلث دیه است - تغلیظ دیه در ماده 299 و 555 - مخالفت برخی با اصل تغلیظ دیه
تغلیظ از جهت اشخاص در زنای شیخ و شیخه که علاوه بر رجم صد تازیانه اضافه می‌شود.
تحقیق در مساله:
1. خروج مواردی که از اول تغلیظ و تشدید از طرف خود شارع صورت گرفته است. نظیر دو موردی که فوقاً گذشت
2. اگر همراه با عمل مجرمانه، عمل دیگری که در تعیّن مستقل است تحقق پذیرد، در این جا تغلیظ و تشدید صورت می‌گیرد و ربطی به مجازات تبعی و تکمیلی ندارد.
3. گسست مستقل بودن عنوان مقارن از اصل عمل مجرمانه گاه سخت است. روایت معاویة بن عمار نسبت به قتل پناهنده به حرم.

خارج فقه القضاء (1400-1401) - جلسه 91

خارج فقه القضاء (1400-1401)

بررسی و نقد کلام صاحب جواهر در عقوبت زاید
توجیه تمسک صاحب جواهر به یک روایت مرسل به سه وجه:
1. در واقع تمسک نکرده و سند وی (عدم الخلاف) در مساله است.
2. ضعف سند روایت به عدم الخلاف برطرف شده است.
(صاحب جواهر ادنی مرتبه شهرت را جابر ضعف سند روایات می‌داند)
3. مستند وی در مساله اصل کلی اختیارات حاکم باشد.
وجه دوم با تعبیر(کما فی المرسل) چندان سازگار نیست.
استفاده عموم از تعلیل وارد در روایات قدری عجیب می‌نماید.
به ویژه با اضافه (علی شرب الخمر) که در روایت هست و در جواهر نیست تعبیر صاحب ریاض در این باره فنی تر است.
مخالفت برخی از معاصران با سیاست افتراقی از این جهت.
طرح تشدید در زنا آمده با این که روایت آن راجع به شرب خمر است.
ماده 106 ق. م . اسلامی مصوب 1370 هم در زنا مطرح کرده نه شرب خمر.

خارج فقه القضاء (1400-1401) - جلسه 90

خارج فقه القضاء (1400-1401)

سیاست کیفری افتراقی از جهت مجرم و زمان و مکان - مجازات های تبعی و تکمیلی و جایگزین
صاحب شرایع و جواهر: من زنی فی شهر رمضان عوقب زیادة علی الحد - الحاق مکان شریف به زمان شریف - مرسله مربوط به نجاشی شاعر - 80 ضربه شلاق و حبس یک شب و 20 ضربه شلاق دیگر.
فهم تعمیم از روایات توسط صاحب جواهر.
وجه نظر صاحب جواهر یا مرسله است با جبر ضعف سند آن به عدم خلاف اصحاب یا وجود عدم خلاف است یا این کار را از اختیارات حاکم می‌داند.
بررسی سند مرسله مربوط به نجاشی شاعر.
بررسی و نقد رفتار صاحب جواهر در مساله.