فقه القضا(1400-1401) - جلسه 71
انکار شاکی تاثیری در حکم قضایی ندارد مگر شکایت او باعث علم و داوری قاضی شده باشد و با انکار، شک کند.
اگر مستند قاضی با سند معتبر زیر سوال رود وجهی برای بقای حکم قاضی نیست و این ربطی به قانون درأ ندارد. چنان که ربطی به حرمت نقض رأی قاضی هم ندارد.
ملاحضات روشی و محتوایی بر کلام محقق خویی
گفتگو از شبهه در قاعده درأ... مفهوم شبهه - حد شبهه - شبهه برای چه کسی؟
خارج فقه القضا (1400-1401) - جلسه 70
استفاده از قاعده پس از اصدار حکم قضایی، آری یا نه؟
ذکر یک سوال رسیده از محاکم ... حکم رجوع شاهد از شبهات.
در مسالهی رجوع شاهد صوری هست: 1. قبل از اصدار حکم 2. بعد از اصدار حکم و قبل از اجرا 3. بعد از اصدار و بعد از اجرا. نسبت به صورت دوم اختلاف است. مشهور فقیهان معتقدند حکم اجرا نمیشود به دلیل شبهه و جریان قاعده درأ. لکن مثل محقق خویی قائل به اجرای حکم است زیرا شبهه هر چند وجود دارد اما این شبهه ظاهری است.( و الّا از نظر قواعد،حکم صادر شده است) که مزاحم اجرای حکم نیست و این شبهه در سایر موارد اجرا نیز وجود دارد.
برخی از فقها گفتهاند: حدّ اجرا نمیشود لکن سایر آثار حکم مترتب میشود.
خارج فقه القضا (1400-1401) - جلسه 69
اقتضای تحقیق این است که قاعده درأ در مورد قصاص جاری نشود زیرا دلیلی بر این امر وجود ندارد و جریان قاعده دلیل میخواهد نه عدم آن و چنین دلیلی وجود ندارد.
البته گاه قصاص جاری نمیشود چون دلیلی آن را ثابت نکرده است مثل دلیل متعارض و این ربطی به قاعده درأ ندارد.
قصاص حق الناس است و فحص لازم دارد مثل حبس 6 روزه متهم به قتل.
در جریان قاعده در تعزیرات 2 قول است: 1. مطلقا جاری است از باب مشابهت به حدود 2. تفصیل در مساله بین موردی که موجب تعزیر تضییع حق الله است فیجری و موردی که موجب آن تضییع حق الناس است فلایجری.
نظر اول مستند به مشابهت تعزیر با حدود و اطلاق حد بر تعزیر و دو روایت است. وجه تفصیل هم معلوم است.
اندیشه تحقیق تفصیل در مساله است به دلیل ...
خارج فقه القضا (1400-1401) - جلسه 68
بررسی اجمالی شبهات پیرامون قاعده درأ - جریان توقف در قصاص
وجود سه رفتار: جریان - عدم - توقف
صاحب جواهر تردد و توقف دارد.
ادله جریان:1. اطلاق واژه حد در قصاص 2. اولویت اگر قتل و شبه قتل مطرح باشد 3. اقتضای ارتکاز عرف و فرمایش پیامبر صلی الله علیه و آله 4. حدیث ادفعوا القتل ... 5. مستفاد از مجموع رفتار شارع
ادله عدم جریان: 1. اشتراک واژه حد بین اقل و اکثر 2. جریان قتل با قسامه و وجود لوث و منافات حکمت قسامه با جریان قاعده درأ 3. وجود مواردی که حکم به قصاص شده با وجود شبهه 4. قاعده درأ امتنانی است و با جریانش در قصاص خلاف امتنان پیش میآید.
اقتضای تحقیق