تفسیر قرآن کریم(1402-1403) - جلسه 23
بیان خلاصهای از درس قبل - ویژگی آن چه بیان شد و مزیّت آن در مقایسه با سایر بیان ها.
تحلیل ماهیت سجده - آیا سجده بود یا تواضع بود - اسجدوا لآدم یعنی چه؟ نقد برخی گفته ها - نقد روایت منقول که آدم قبله بود مثل کعبه؟ - بیان واقع بودن یا سمبلیک بودن و امکان جمع هر دو در این فراز از مساله سجده فرشتگان و ورود و خروج آدم به بهشت و از بهشت.
چرا کان من الکافرین گفته شد نه صار من الکافرین.
آیا شیطان در «فازلهما الشیطان» همان ابلیس بود پس چرا تعبیر عوض شد؟
میتوان گفت: همان ابلیس بود لکن در قالب یکی از قوای آدم درآمد و او را گمراه کرد.
تفسیر قرآن کریم(1402-1403) - جلسه 22
از برخی روایات استفاده میشود که جعل خلیفه، خلیفه برای خداوند است(خلیفة الله) و جعل حجج الاهی بر خلق - مراد از اسماء اسامی اشیاء و پدیدها است که جناب آدم در مفاهمه به آن نیاز داشت -(تفسیر کنزالدقائق343و344 ج1)مراد از «هم» مطابق برخی روایات ارواح حجج الاهی است(همان،ص344) و شاید مراد از «اسمائهم» صرف نام ونام خانوادگی حجج نباشد بلکه آن چه این حجج را معرفی میکند و میشناساند.
در واقع آیات مورد نظر ظاهری دارد و اشارتی که قرائنی بر آن اشاره در ظاهر دلالت میکند.
با این نگاه عدم تلاؤم متوهم در آیه روشن میشود. تعلیم اسامی اشیاء در ادامه آیات مورد عنایت قرار نمیگیرد.بلکه «هم» و «اسماء هولاء» بیشتر مظرح میشود. ضمناً ضمیر «عرضهم» مرجعش حکمی است نه معنوی یا لفظی.
تفسیر قرآن کریم(1402-1403) - جلسه 21
پاسخ به برخی پرسش ها- وضعیت متوسلین از مومنین در برزخ - رفتن بر سر مزار آن ها
مسائل مورد گفتگو از آیات 30 الی 38 سوره بقره:
1. و اذ قال ربک مربوط به چه زمانی است؟
2. انسان خلیفة چه کسی در زمین است؟
3. کلام فرشتگان (ا تجعل فیها...) حدس بود یا مبتنی بر حسّ از گذشتگان
4. مراد از الاسماء و ضمیر «هم» و «اسماء هولاء» کیست و چیست؟
تفسیر قرآن کریم(1402-1403) - جلسه 20
استطراد از فلسفه تفسیر: روش شناسی رفتار خداوند در قرآن - حدود قاعده حلیت - خداوند نه قرآن را غامض قرار میدهد که قرآن کتاب الخواص شود و نه آن را از لطایف خالی میکند تا کتاب عوام شود. ان را به گونهای قرار میدهد که با اندکی اعمال قواعد زبانی و ادبی عوام بفهمند و خواص بدون اعمال برخی تصرفات غیر ضرور به مطالب عمیق برسند. نمونه آن را در آیه «لیس البرّ ان تولّوا...» میتوان یافت.
باطن نوری و ناری اعمال در همین دنیا - نکات از آیات 30 الی 38 سوره بقره.