تفسیر ارحمن الرحیم - رابطه رحیمیت خداوند متعال با عدل و حکمت و مساله خلود.
پاسخ ها به مساله خلود شروع از مقدمات واضح تا مورد اختلاف ها.
نظریات در مورد خلود:
1. چون نیت ادامه کفر داشته اند پس در عذاب مخلّد هستند. دلالت برخی روایات بر این بیان.
2. تناسب کمی بین زمان جرم و زمان جریمه لازم نیست.
3. عذاب پس از چندی عذب می‌شود و سنخیت بین عذاب و معذّب برقرار می‌شود.
4. خلود به معنای زمان طولانی است.
5. این ها نیست بلکه باید عذاب را لازم طبیعی و نه قراردادی اعمالِ افراد دانست.

اطلاق واژه "اسم" در قرون اولیه اسلام بر غیر آن چه در لغت و عرف رایج بوده است.
امام رضا علیه السلام:(صفة لموصوف)
کلام مرحوم طباطبایی: اسم دو اطلاق دارد:
1. اسم دال بر مسمّا 2. بر ذات مأخوذ به وصفی از اوصاف
اولی اسم الاسم است و دومی مسمّا برای آن است.
(توجیه اسم عین مسمّا است)
همچنین گفته شده: اسم دو اطلاق دارد:
1. اسم بر ذات حق با فرض تجلی و ظهور مطلق
2. اسم بر غیر ذات حق- ذواتی که ظهورات متعین حق می‌باشند.

حدیث عن الامام علی علیه السلام: ان جمیع القرآن فی باء بسم الله و انا نقطة تحت الباء.
حدیث: أن اسرار القرآن فی الفاتحة و اسرار الفاتحة فی البسمله و اسرار البسملة فی الباء و اسرا البائ فی نقطتها.
در قبال این دو حدیث دو موضع مختلف داریم: موضع انکار و موضع توجیه.
مثلا گفته شده:این دو حدیث و امثال آن از پیامبر صلی اللع علیه و آله و اصحاب او نرسیده و نا معقول است و باعث می‌شود که بیان بودن برای همگان زیر سوال برود.
اقول:جواب این استدلال سست معلوم است.
در توجیه این حدیث بیاناتی به منصه ظهور رسیده است مثلا گفته شده:
1. همه موجودات در نقطه باء جمع-که نقطه بسیطی است-است و بشر زیر نظر و سلطه نقطه باء است... .
این بیان از دو جهت اشکال دارد که در درس توضیح داده شده است.
2. باء به معنای ظهور است و اولین ظهور و تعیّن ولایت احمدی-علوی است... .
3. اگر سببیت نبود قرآن نبود و باء مبین سببیت است و آن چه به باء معنا می‌دهد باء هست و انسان کامل است که معنا و هدف می‌دهد به خلق.
اسم الله:اسم در لغت و عرف-طرح شبهه-پاسخ به شبهه

پاسخ به پرسش های درس خارج تفسیر قرآن (1401-1402)
دوم آذرماه 1401