header

خارج فقه القضاء(1400-1401) - جلسه

انکار شاکی تاثیری در حکم قضایی ندارد مگر شکایت او باعث علم و داوری قاضی شده باشد و با انکار، شک کند.
اگر مستند قاضی با سند معتبر زیر سوال رود وجهی برای بقای حکم قاضی نیست و این ربطی به قانون درأ ندارد. چنان که ربطی به حرمت نقض رأی قاضی هم ندارد.
ملاحضات روشی و محتوایی بر کلام محقق خویی
گفتگو از شبهه در قاعده درأ... مفهوم شبهه - حد شبهه - شبهه برای چه کسی؟

خارج فقه القضا (1400-1401) - جلسه

استفاده از قاعده پس از اصدار حکم قضایی، آری یا نه؟
ذکر یک سوال رسیده از محاکم ... حکم رجوع شاهد از شبهات.
در مساله‌ی رجوع شاهد صوری هست: 1. قبل از اصدار حکم 2. بعد از اصدار حکم و قبل از اجرا 3. بعد از اصدار و بعد از اجرا. نسبت به صورت دوم اختلاف است. مشهور فقیهان معتقدند حکم اجرا نمی‌شود به دلیل شبهه و جریان قاعده درأ. لکن مثل محقق خویی قائل به اجرای حکم است زیرا شبهه هر چند وجود دارد اما این شبهه ظاهری است.( و الّا از نظر قواعد،حکم صادر شده است) که مزاحم اجرای حکم نیست و این شبهه در سایر موارد اجرا نیز وجود دارد.
برخی از فقها گفته‌اند: حدّ اجرا نمی‌شود لکن سایر آثار حکم مترتب می‌شود.

خارج فقه القضا (1400-1401) - جلسه

اقتضای تحقیق این است که قاعده درأ در مورد قصاص جاری نشود زیرا دلیلی بر این امر وجود ندارد و جریان قاعده دلیل می‌خواهد نه عدم آن و چنین دلیلی وجود ندارد.
البته گاه قصاص جاری نمی‌شود چون دلیلی آن را ثابت نکرده است مثل دلیل متعارض و این ربطی به قاعده درأ ندارد.
قصاص حق الناس است و فحص لازم دارد مثل حبس 6 روزه متهم به قتل.
در جریان قاعده در تعزیرات 2 قول است: 1. مطلقا جاری است از باب مشابهت به حدود 2. تفصیل در مساله بین موردی که موجب تعزیر تضییع حق الله است فیجری و موردی که موجب آن تضییع حق الناس است فلایجری.
نظر اول مستند به مشابهت تعزیر با حدود و اطلاق حد بر تعزیر و دو روایت است. وجه تفصیل هم معلوم است.
اندیشه تحقیق تفصیل در مساله است به دلیل ...

خارج فقه القضا (1400-1401) - جلسه

بررسی اجمالی شبهات پیرامون قاعده درأ - جریان توقف در قصاص
وجود سه رفتار: جریان - عدم - توقف
صاحب جواهر تردد و توقف دارد.
ادله جریان:1. اطلاق واژه حد در قصاص 2. اولویت اگر قتل و شبه قتل مطرح باشد 3. اقتضای ارتکاز عرف و فرمایش پیامبر صلی الله علیه و آله 4. حدیث ادفعوا القتل ... 5. مستفاد از مجموع رفتار شارع
ادله عدم جریان: 1. اشتراک واژه حد بین اقل و اکثر 2. جریان قتل با قسامه و وجود لوث و منافات حکمت قسامه با جریان قاعده درأ 3. وجود مواردی که حکم به قصاص شده با وجود شبهه 4. قاعده درأ امتنانی است و با جریانش در قصاص خلاف امتنان پیش می‌آید.
اقتضای تحقیق