جلسه سی‌ و پنجم 1400-1402
جلسه دوازدهم 1401-1402
تحقیق در حکم تصفیق و رقص
تصفیق بما هو هو حرام نیست مگر عنوان ثانوی عارض شود یا شغل شخصی تصفیق در کنار یک مجموعه‌ای از مثل آلات موسیقی، رقص و ... باشد فتامل
آیا عنوان ثانوی واسطه در ثبوت است یا واسطه در عروض
آیا تشخیص عنوان ثانوی کار فقیه است
ابزار شناسی عنوان ثانوی
در اثبات حرمت رقص به چهار دلیل تمسک شده است
1. انه من اللهو و اللعب
2. روایت سکونی
3. روایت سلیمان
4. مرسله عوالی
بررسی دلیل اول
دلیلی بر اینکه هر لهو و لعبی حرام است نداریم
ضمن اینکه رقص با بعضی از اغراض صحیح لهو نیست
نسبت به روایات باید گفت برخی ضعف سند دارد و دلالت
و برخی ضعف دلالت به طوریکه نمینوان از آن مطلق حرمت رقص را استفاده کرد.
نقد کسانیکه دلالت این ادله را واضح دانسته اند

جلسه بیست و نهم 1400-1402
جلسه ششم 1401-1402
از موارد استثنا، دفع افسد به فاسد است.
مثلا صدا و سیما از غنا، موسیقی یا فیلم دارای اشکال شرعی استفاده کند تا مخاطبان خود را از دست ندهد و آنها به رسانه های مبتذل کشیده نشوند.
دراینباره دو رویکرد وجود دارد :
1. این کار بر صدا و سیما جایز نیست زیرا مثل صدا و سیما تکلیف دیگران را عهده دار نیست و در تزاحم هر مکلفی باید تکلیف خود را ملاحظه کند و اهم و مهم نماید.
2. قانون لزوم ملاحظه هر مکلف تکلیف خود را، کلیت ندارد. گاه عمل حرام به گونه ای است که جلوگیری از آن تکلیف همگان است.
از این گذشته نهاد های مسئول مثل حاکمیت موظف به دفع افسد به فاسد است و تکلیف دیگران متوجه او نیز است.
البته هرگاه پخش موسیقی و ... از صدا و سیما جایز باشد، مجوز نمیشود که دیگران آن را ببینند.

جمع بین دو قاعده اصولی که اشاره شد و متعارض مینماید با این توضیح :
درست است که انجام واجب و مستحب باید با اسباب حلال باشد و ادله آنها نسبت به شمول حسه حرام ضیق ذاتی دارد.
لکن هرگاه انجام واجب منحصر به مقدمه حرام باشد، در اینجا بحث تعارض و تزاحم پیش می آید.
در تعارض ادله را نگاه میکنند و در تزاحم قاعده اهم و مهم پیش می آید.
و اینکه گفته شود توقف بر مقدمه حرام معجز شرعی است، و معجز شرعی مثل معجز عقلی است پس وجوبی نخواهد بود، کلام صحیحی نیست زیرا با انحصار انجام واجب در مقدمه حرام باید آنچه بیان گردید اجرا شود.
کلام صاحب جواهر و محقق خویی در مساله
تحقیق
به نظر ما آنچه در استثنای غنا در مراثی گفته شد آمیختی از مطالب قابل دفاع و قابل نقد است.
نهایتا استثنای غنا در مراثی ثابت نیست مگر گفته شود اصولا غنای حرام با تعریف مضیقی که دارد در مراثی محقق نمیشود.

حکم الغنا فقهیا
موقعیت فقهی غنا
نسبت به حرمت غنا ادعای اجماع بلاخلاف بلکه ضرورت دینی شده است.
البته در ادعای ضرورت دینی، قدری مبالغه است.
در بسیاری از کلمات، غنا فی الجمله حرام انگاشته شده است؛ نه به طور مطلق.
در برخی کلمات غنا در قرآن یا مراثی امام حسین یا در دعا و امثال آن به شرطی که همراه با آلات موسیقی نباشد، جایز شمرده شده است.
در اینباره از جناب کلینی، سید مرتضی، شیخ صدوق و پدرش، طبرسی، محقق اردبیلی، محقق سبزواری، فیض کاشانی استثنائاتی نقل شده است.
در اینکه آیا مثل فیض کاشانی قائل بوده که غنا بماهو غنا اصلا حرام نیست و حرام مقارنات آن است، یا اینکه همراه شدن غنا با مقارنات حرام خود غنا را نیز حرام میکند، اختلاف است.
از اهل سنت فتاوای به حرمت و عدم حرمت مثل کراهت نقل شده است.
لکن احتمال اینکه منظور آنها از کراهت، حرمت باشد وجود دارد.
برخی از اهل تسنن تا یازده قول از فقهای خود راجع به غنا نقل کرده اند!